Deprem felaketinin ardından, yapıların güvenliği için alınacak tedbirler genişletiliyor. Yeni düzenleme taslağına göre, zemin artı 4 kata kadar olan binaların statik projeleri yeni mezun inşaat mühendisleri tarafından hazırlanabilecek. Ancak kat sayısı arttıkça, yıl, metrekare ve proje sayısı gibi şartlar devreye girecek. Ayrıca, taslakta “zayıf kat” ve “bitişik nizam” yapılarına yönelik önlemler de bulunuyor.
Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremler sonrasında, yapı stoğunun yenilenmesi amacıyla kentsel dönüşüm çalışmaları başlatılırken, deprem riskine karşı alınacak önlemler de genişletiliyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan ‘Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği” nde yapı güvenliği konusunda tedbirlerin genişletilmesi planlanıyor. Taslak metin, inşaat mühendislerinin statik proje imza yetkilerini sınırlandıracak şekilde düzenleniyor. Düzenleme ile, inşaat mühendisi unvanını almak ve meslek odasına kayıt olmak yeterli olmaktan çıkacak ve diploma kiralama işlemi önlenecek.
Kat Sayısına göre Tecrübe Şartı Aranacak
Taslakta yer alan önerilere göre, yeni mezun inşaat mühendislerinin hazırlayabileceği statik projeler zemin artı 4 kata kadar sınırlandırılacak. Zemin artı 4 kat ile 8 kat arasındaki projeler için en az 3 yıl tecrübe, 10 bin metrekare ve 4 farklı projede çalışma şartı getirilecek. 8 kat üzeri projeler için ise en az 5 yıl tecrübe ve yapı anabilim dalı veya deprem mühendisliği anabilim dalında yüksek lisans şartı aranacak.
Kamu Binalarında Doktora Şartı
Yeni bir düzenleme, kamunun kullanımına ayrılan binaların mimari projeleri ve müellifleri için kurallar getiriyor. Bu kurallar, bu tür binaların mimari projeleri için en az 5 yıl mesleki tecrübe, en az 10 bin metrekare ve 4 farklı projede yer alma veya mimarlık alanında doktora derecesi şartı getiriyor.
Zayıf Kat ve Kısa Kolon Oluşumu Yasak!
Taslak metin, Kahramanmaraş’taki depremler sonrasında konutlarda yer alan ticari fonksiyonların zemin katlarında oluşturduğu ‘zayıf kat’ sorununa yeni kurallar getiriyor. Ticari zemin kat yüksekliği 4.50 metreyi aşmayacak ve yapı tasarımında, Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği’nde belirtilen A14 ve A15 tipi taşıyıcı sistemler kullanılacak. Bunun yanı sıra, deprem momentinin yüzde 40 ila 70’ini perdelerle karşılayan sistemlerin zorunlu hale getirilmesi gerekiyor. Kısa kolon oluşturulamayacak, asma kat yapılamayacak ve binada kapalı çıkma yapılmasına izin verilmeyecek.
Bitişik Nizama Sınırlamalar Geliyor
Taslak metin, bitişik nizam yapıların deprem sırasında birbirleriyle çarpışmasını önlemek için de düzenlemeler içermekte. Bitişik olarak inşa edilecek binalar arasında, 2 kata kadar olan binalar için 3 santimetre, daha yüksek katlı binalar için ise her kat için 1 santimetre olmak üzere derz boşluğu bırakılması zorunlu hale getirilecek. Bu boşluk, tüm cepheleri hafif malzemelerle kaplanarak yapıların salınımını engellemeden can ve mal güvenliği sağlayacak şekilde tasarlanacak.
Tedbir önerileri arasında, kapalı çıkma yapılarına ilişkin ek kurallar da yer almakta. Konutların bulunduğu ve zemin artı 4 kat ve üzeri olan binalarda kapalı çıkma yapılmaması gerekmekte. Kapalı çıkma yapılmaması nedeniyle emsal hakları kullanılamadığında, ön bahçe mesafesi 5 metre veya daha fazla olan parsellerde, emsal ve taban alanı içinde kalacak şekilde tasarlanarak, ön bahçeye 1 metre taşma izni verilecek.
