Yapı Türleri Nelerdir?
Çok çeşitli yapı türleri olmasına rağmen genel olarak; ”Üst Yapı İnşaatı” ve ” Alt yapı inşaatı” olarak iki ana başlık altında toplanmaktadır. Üst yapı inşaatları; betonarme inşaat ve çelik inşaat olarak sınıflandırabiliriz. Alt yapı inşaatları ise; köprü, yol, tünel, demiryolu, metro,hava alanı vb. yapılardır. Yapılar; ”Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Tebliği” ile sınıflara ve A, B, C gibi tiplere ayrılmıştır, bunlar;
Birinci Sınıf Yapılar
- A grubu yapılar: 3 m yüksekliğe kadar kagir ve betonarme istinat ve bahçe duvarları, basit kümes ve tarım yapıları, mevcut yapılar arası bağlantı geçiş yolları, baraka ve geçici kullanımı olan küçük yapılar sıralanabilir.
- B grubu yapılar: basit padok, hayvan ağırları, su depoları ve iş yeri depolarıdır.
İkinci Sınıf Yapılar:
- A grubu yapılar:Kuleler, ayaklı su depoları, palplanj ve ankrajlı perde ve istinat duvarlarıdır.
- B grubu yapılar: Seralar,pnömatik ve şişme yapılar, hangar yapıları, tek katlı ofisler, dükkan ve basit atölyelerdir.
Üçüncü Sınıf Yapılar:
- A grubu yapılar: Katlı garajlar,alışveriş merkezleri,basımevleri, matbaalar gibi yapılar sıralanabilir.
- B grubu yapılar: Kreş, endüstri yapılar, otel ve moteller (1 ve 2 yıldızlı oteller), belediyeler, çeşitli kamu binaları vb. binalar olarak sınıflandırılır.
Dördüncü Sınıf Yapılar:
- A grubu yapılar: Özelliği olan büyük okul yapıları, polikinlikler ve benzeri sağlık yapıları(hastaneler hariç), il tipi hükümet konakları, 150 kişiyi geçen cezaevleri gibi yapılar olarak sınıflandırılabilir.
- B grubu yapılar: İş merkezleri, araştırma binaları, laboratuvar, metro istasyınları, stadyum, yüzme havuzları gibi yapılar olarak sınıflandıralabilir.
- C grubu yapılar: Hataneler (150 yatağa kadar),büyük kütüphaneler ve kültür yapıları, bakanlık binaları, yükseköğretim kurumları vb. yapılar olarak sınıflandırabilir.
Beşinci Sınıf Yapılar:
- A grubu yapılar:Radyo-TV istasyonları, büyükelçilik yapıları, vali konutlar, 600m2 üzerinde özel konutlar olarak sınıflandırılır.
- B grubu yapılar:Kongre merkezleri, müze, AR-GE binaları,havaalanları olarak sınıflandırılabilir.
- C grubu yapılar: Hataneler (150 ve üzerindeki yatak sayısına sahip olanlar), üst donanımlı kompleks oteller, tatil köyleri( 5 yıldızlı), büyük radyo ve televizyon binalarıdır.
- D grubu yapılar: Opera,tiyatro, bale yapıları, konser salonları,restore edilecek yapılar, tarihi ve eski eserler sınıfında olup tekrardan orjinaline uygun olarak yapılan yapılardır.
Yapı Maliyeti Kalemleri Nelerdir?
İnşaat şirketleri açısından karlılık oranlarını belirleyen unsurlardan biri maliyettir.Maliyeti; maliyeti etkileyen süreç ve aşamalar da ele alınmalıdır. İnşatlarda; kullanılan hammedenin miktarına, fiyatına ve işçilik ücretine bağlı olarak değişir. Maliyeti etkileyen özel durumların da olabileceği atlanmamalıdır.
İnşaat üretimi sürecinde onlarca girdi vardır. Bunlar; arsa, işçilik, çimento-demir, seramik kaplama malzemeleri gib birçok kalem yazılabilir. Sizinde tahmin edebileceğiniz gibi bu girdilerin maliyet açısından başı çeken şüphesiz ki arsadır. Türkiye’de arsa payının dışında; genel inşaat malzemeleri %94,68, işçilikler %57,66’dir.
İnşaat malzemelerin, inşaat süreci içinde ki en büyük maliyet kalemi olduğu görülmektedir. İşçilik maliyetlerindeki ”şantiye kurulumu ve mobilizasyon”büyük inşaat projelerinde geçerli bir durumdur. Küçük inşaat projelerinde, maliyet olarak çok düşüy bir pay oluşturur.
Kaynak
Dr. Serdal ÖZLÜK- İnşaat ve müteahhitlik kitabı
