Günümüzde, depremlerde perdelerin önemi oldukça anlaşılmıştır, hatta bu satırların yazarına göre depremlerde en önemli yapı elemanları perdelerdir, bu bağlamda iki yönetmelik açısından perde tevzileri hakkında bir değerlendirme yapılacaktır.
DBYBHY 2007 yönetmeliğine göre perde tevzileri 2 şekildedir. ( bakınız ŞEKİL 1 ).
ŞEKİL 1 ‘de görüldüğü üzere yönetmelik, tevzilerde, ya perde uç / başlık bölgelerinde, her iki tarafta gönyeli / kancalı tevzi, ya da perde uç / başlık bölgelerinde her iki tarafa U donatı takılması şeklinde şart koymuştur ( detaylar için bakınız yönetmelik ), bu satırların yazarı 2. şart kullanılarak yapılan bir proje ile karşılaşmamıştır, genelde birinci şart kullanılmaktaydı. Kamuda çalışırken bir okul binası inşaatını denetime gitmiştim, perde başlık bölgelerinde bulunan etriyeler yerleştirilmiş durumdalardı, her iki tarafta gönyeli / kancalı tevzi şekli uygulanacaktı, ama ustalar bir tarafın kancasını takıyorlardı diğer tarafın kancasını takamıyorlardı, peki bu durumda ne yapıyorsunuz dedim, diğer tarafa kanca yapmıyoruz dediler, bende böyle olmaz dedim, evet depremde bu tevziler perdeden ayrılırlardı bu durumda ( emin olun bu şartın uygulanmadığı o kadar çok bina olmuş olabilirki ), eğer bir etriye, bir tevzi şeklinde uygulansa iş çok uzayacaktı ve işçilik maliyetleri artacaktı, diğer taraftan tüm donatılar dışarda montajlanıp vinç ile yerine oturtulsaydı bu da maliyet artışını getirecekti doğal olarak, bende bir tarafı gönyeli / kancalı , diğer tarafı U takılması ve bu işlemin şaşırtmalı yapılması şeklinde bir yöntem geliştirdim ve bu yöntemi İTÜ’nden Prof Dr Alper İlki hocamıza sordum, kendisi olur dedi. Bu arada idarede bir müteahhit ile bu konu üzerine konuşuyorduk, kendisi şu uygulamayı yaptığını söyledi, sanayide ucunda donatıyı tutacak bir başlık ve bu başlığa kaynatılmış 135 derece eğimli bir koldan oluşan bir alet yaptırmış, tevziyi kanca kısmı gönye olarak yerleştirtip sonra da bu alet ile büktürüp kanca yaptırıyormuş, evet değişik bir yaklaşım, büküm kurallarına tam uymasa da. Daha sonra acaba başka hangi yöntemleri uygulayabilirim diye düşündüm ve ŞEKİL 2 – 3 – 4 ‘deki yöntemleri geliştirip 2010 yılında noterde onaylattım ve çevremle paylaştım.
Evet bu şekillerdeki uygulamalardan bazıları oldukça k olay yapım imkanları sağlamaktadır takdir edersiniz ki.
Şimdi, TBDY 208’deki perde tevzileri şartlarına bakalım ( ŞEKİL 5’e bakınız ).
ŞEKİL 5’te verilen, 3., 4. ve 5. çizimlerde, tevzilerin boy donatıların içinde olması şartı ACI’da olan bir şarttır ve uygulanabilirlik açısından oldukça iyidir taktir edersiniz ki, diğer taraftan 7. şarta dikkatinizi çekerim, tevzilerin perde gövdesine gönye yapılması şeklini, yukarıda da belirttiğim üzere 2010 yılında bendenizde noterde onaylatarak önermiştim ( bakınız ŞEKİL 2 – 3 – 4 ) .
Yazımızın sonunda değerli görüşlerinizi bekleriz. Teşekkürler.
FATİH TANER VURAL
PROJE VE UYGULAMA DENETÇİSİ İNŞAAT MÜHENDİSİ
ANKARA GAZİ ÜNİVERSİTESİ
0 532 390 97 73
