Taze beton için işlenilebilirlik en kritik faktörlerden birisidir. İşlenebilirlik genel olarak, malzemelerin oranına ve bireysel özelliklerine bağlıdır. Bu yazımızda sizlere Taze Betonun İşlenebilirliğini Etkileyen 10 Önemli Faktörden bahsetmek istiyoruz.
1 – Beton Karışımının Su İçeriği
Betonda ki su içeriğinin miktarı işlenebilirliği önemli ölçüde etkiler. Metreküp beton başına su miktarı ne kadar fazla olursa, betonun akışkanlığı da o kadar yüksek olacaktır.
Su ihtiyacı asıl olarak agrega yüzeyi tarafından emilim ve agrega arasındaki boşlukların doldurulmasıyla ilişkilidir. Bununla birlikte, beton karışımına gereğinden fazla su eklemek dezavantajlı durumlara yol açabilir.
2 – Agrega Boyutları
İşlenebilirlik esas olarak maksimum agrega büyüklüğü ile ilgilidir. Seçilen agrega boyutunun uygun olması doğru miktarda su ve çimento ile karıştırıldığında en uygun işlenebilirliğin elde edilmesini sağlar. Kullanılacak maksimum agrega boyutu, taşıma,karıştırma ve yerleştirme ekipmanı gibi pek çok faktöre bağlı olacaktır.
3 – Agregaların Şekli ve Yüzey Dokusu
Agregaların şekli işlenebilirliği büyük ölçüde etkiler. Yuvarlatılmış agregalar yüzey alanlarının az olması nedeniyle işlenebilirliği arttırır. Yassı, açısal veya uzun olan agregalar ise işlenebilirliği azaltır.
Yine yüzey alanlarına bağlı olarak pürüzsüz ve yuvarlak agregalar, pürüzlü ve yuvarlak agregalara göre daha yüksek işlenebilirliğe sahiptir.
4 – Katkı Maddesi Kullanımı
Katkı maddesi kullanımı betonun işlenebiliriğini arttırmak için kullanılan en yaygın yöntemlerden birisidir. Plastikleştirici ve süper-akışkanlaştırıcılar gibi kimyasal katkılarişlenebilirliği yüksek ölçüde arttırır. Hava sürükleyici ve puzolanik katkı maddeleri de betonun işlenebilirliğini arttırmak için kullanılabilir.
5 – Ortam Sıcaklığı
Ortam sıcaklığının fazla olduğu ortamlarda taze beton içerisindeki su daha hızlı buharlaşacağı için betonun viskozitesi daha hızlı artacaktır. Bu da betonun akışkanlığını ve dolayısıyla işlenebilirliğini azaltır.
6 – Çimento Tipi ve Bileşimi
Çimento tipinin ve bileşiminin de betonun işlenebilirliği üzerinde etkisi vardır. Çimento eğer ince ise daha fazla suya ihtiyaç duyacaktır. Örneğin, çimentonun Al2O3 veya C2S içeriği fazla ise çimentonun su ihtiyacı fazladır.
7 – Beton Karışım Oranları
Betonun karışım, oranı çimento miktarına göre ince ve kalın agrega oranını ifade eder. Karışımdaki çimento miktarı ne kadar fazla olursa yağlama miktarı o kadar fazla olacak ve betonun işlenebilirliği artacaktır. Eğer çimento miktarı az ise beton istenildiği gibi yağlanmaz ve işlenebilirlik düşer.
8 – Yardımcı Katkı Malzemelerin Kullanımı
Tamamlayıcı çimentolu malzemeler, taze betonun özelliklerini değiştirmek için çimento ile birlikte kullanılan malzemelerdir. Uçucu kül, silis dumanı, cüruflu çimento gibi malzemeler yardımcı olarak çimentolarda kullanılır.
Örneğin, uçucu kül kullanımı işlenebilirliği arttırır. Çelik veya sentetik elyaf kullanımı ise çimento hamurunun yağlama etkisini azaltarak işlenebilirliği azaltır. Silis dumanı çimento kütlesine göre %2-3 arası kullanılarak beton pompalama yardımcısı olarak kullanılır. Cüruf çimentosunun kullanımı da işlenebilirliği arttırır ancak kullanıldığı beton akrışımının özelliğine bağlıdır.
9 – Zaman
Taze beton zaman geçtikçe su kaybederek işlenebilirliğini kaybeder. Beton karıştırıldıktan sonra içerisindeki suyun bir kısmı agregalar tarafından emilir, bir kısmı buharlaşarak kaybolur, başka bir kısmı ise kimyasal reaksiyonlar için harcanabilir. Bu şekilde su kaybedilerek işlenebilirlik zamanla kaybedilir.
10 – Rüzgar
Rüzgar hızı fazla ise taze betondaki buharlaşma hızı da buna bağlı olarak artar. Buharlaşma arttığında su kaybedilir ve işlenebilirlik azalır.
Betonun işlenebilirliği nasıl arttırılır ?
- Su/çimento oranını arttırarak.
- Agrega boyutunu arttırarak.
- Yuvarlak ve pürüzsüz agrega kullanarak.
- Karıştırma süresini arttırarak.
- Karıştırma sıcaklığını arttırarak.
- Gözeneksiz ve suya doygun agrega kullanarak.
- Karışıma hava sürükleyici katkı maddesi ekleyerek.
Yazımızı beğendiyseniz arkadaşlarınızla paylaşmayı ve düşüncelerinizi aşağıda bulunan yorum kısmına yazmayı unutmayın !
Kaynaklar:
https://engineeringdiscoveries.com/
Görseller:
https://engineeringdiscoveries.com/