Betonarme bir yapının taşıyıcı sistemini iki şekilde tasarlayabilirsiniz:
Birinci alternatif, yapınin 5 birimlik bir yatay kuvvete dayanmasi, ancak kuvvet arttığında dayanımin aniden kaybolması yapinin ve çökmesi,
İkinci alternatif, yapınin 2 birimlik bir yatay kuvvete dayanması, ancak kuvvet arttıginda, kirişlerin çatlaması, hasarlarin olusmasi, binanin kullanilamayacak hale gelebilmesi.
Bu iki alternatiften birini seçmek mümkün. Birinde 5 birimlik yatay kuvvete bina dayanabiliyor ama binanin hasar almasinı goremiyorsunuz, aniden göçüyor. Diger alternatifte ise bina 2 birimlik yatay kuvvete dayanabilmesine ragmen, hasari gözlemleyebiliyorsunuz, kirislerin çatlamasinı seyredebiliyorsunuz, donatinin aktıģını hissedebiliyorsunuz. Tabiri caizse binada hasar olusmasinı gözlerinizle izleyebiliyorsunuz.
Binanın dayanimı tabiki önemli. Ancak dayanım ne olursa olsun, bina aniden göçmemeli. Aniden göçme demek, can kaybi anlamına gelir ki telafisi yoktur. Bu yuzden tasarimlar nerede yapilirsa yapılsın, hangi bina türü icin olursa olsun, mutlaka zamanla yavaş yavaş göçen sistemler tercih edilmelidir. 5 birim yatay yüke dayanıp, sonrasinda aniden göçebilecek bina tasarlanacagina; 2 birim yatay yuke dayanan(dayanim) ama yapinin göcmesi yavaş yavaş olan, seyredilebilen bina daha makbuldür.
Ahmet CELIKKOLLU
Insaat Muhendisi
ESKISEHIR
