Tarih Tüpü Nedir? Bu gün 18 Mart 2017 Çanakkale’de yazılan bir tarihin üzerinden tam 102 sene geçti. 18 Mart 1915’de ve bunun gibi bir çok tarihi zafere imza atan şehitlerimizi rahmetle anıyoruz. Bu gün ayrıca Çanakkale’nin iki yakasını bir araya getirecek Çanakkale 1915 Köprüsü’nün temelinin atılmaya başlandığı tarih olarak kayıtlara geçti.
Kısaca Çanakkale 1915 Köprüsü
1915 Çanakkale Köprüsü için ilk harç bugün törenle atılacak. #SanalŞantiye pic.twitter.com/oM11KqeKh0
— Sanal Şantiye (@sanalsantiye) March 18, 2017
Köprü plan olarak iki yakada bulunan iki ayak üzerine asma olarak inşa edilecek. Bittiğinde toplam uzunluğu 3.869 m olacak. Bu uzunlukla alanında Dünya’nın en uzun köprüsü olacak. 3×2 şerit olarak tasarlanan köprünün en geniş açıklığı ise 2.023 m olacak şekilde tasarlanmış görünüyor. Kullanım amacı ise sadece lastik tekerlekli araçlara yönelik olacak yani raylı bir sistem bağlantısı olmayacak. Köprünün bitiş tarihi tahmini olarak 2019 yılı olarak hesaplanıyor ancak bağlantı yolları ile 2023 yılında tamamlanması bekleniyor. Çanakkale Boğazı’na köprü yapma düşüncesi ilk kez 1984-1989 yılları arasında ortaya atıldı. Daha sonra 1994’te tekrar gündeme gelen köprü projesi için 1995’te ihaleye çıkıldı. 18 yabancı firmanın katıldığı ihaleyi kazanan firma, projenin yapılabilir olmadığını belirterek projeden çekildi ve proje gerçekleştirilememişti.
Tarih tüpü ve Mimar Sinan
Mimar Sinan’ın eseri olan Şehzadebaşı Cami’nin 1990’lı yıllarda devam eden restorasyonunu yapan firma yetkililerinden bir inşaat mühendisi, restorasyon sırasında yaşadıkları ilginç bir olayı şu şekilde anlatıyor:
“Cami bahçesini çevreleyen havale duvarında bulunan kapıların üzerindeki kemerleri oluşturan taşlarda yer yer çürümeler vardı. Restorasyon programında bu kemerlerin yenilenmesi de yer alıyordu. Biz inşaat fakültesinde teorik olarak kemerlerin nasıl inşaat edildiğini öğrenmiştik fakat taş kemer inşası ile ilgili pratiğimiz yoktu. Kalıbı yaptık. Sökmeye kemerin kilit taşından başladık. Taşı yerinden çıkardığımızda hayretle iki taşın birleşme noktasında olan silindirik bir boşluğa yerleştirilmiş bir cam şişeye rastladık. Şişenin içinde dürülmüş beyaz bir kağıt vardı. Şişeyi açıp kağıda baktık. Osmanlıca bir şeyler yazıyordu. Hemen bir uzman bulup okuttuk. Bu bir mektup idi ve Mimar Sinan tarafından yazılmıştı. Şunları söylüyordu:
“Bu kemeri oluşturan taşların ömrü yaklaşık 400 senedir. Bu müddet zarfında bu taşlar çürümüş olacağından siz bu kemeri yenilemek isteyeceksiniz. Büyük bir ihtimalle yapı teknikleri de değişeceğinden bu kemeri nasıl yeniden inşaa edeceğinizi bilemeyeceksiniz. İşte bu mektubu ben size, bu kemeri nasıl inşa edeceğinizi anlatmak için yazıyorum.”
Koca Sinan mektubunda böyle başladıktan sonra o kemeri inşa ettikleri taşları Anadolu´nun neresinden getirttiklerini söyleyerek izahlarına devam ediyor ve ayrıntılı bir biçimde kemerin inşasını anlatıyordu.
Çanakkale 1915 Köprüsüne Bırakılan Tüpte bu geleneğin bir parçası olarak düşünülmüş bir çalışma olarak görünüyor. Proje yöneticilerinden Oğuz Ayırga,”Tarih tüpü, 1915 Çanakkale Köprüsü’nün koordinatlarını belirleyen nirengi noktası temeline atılacak. Tarih tüpünün böyle büyük projelerin temeline atılmasının amacı, yıllar sonra bölgede kazı yapacak arkeologlar tarafından eserlerin bilgilerine ulaşılmasını sağlamak.” dedi.
Tarih tüpünde, “2017 yılının 18 Mart Cumartesi Günü Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın TC Cumhurbaşkanı, Binali Yıldırım’ın TC Başbakanı, Ahmet Arslan’ın Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı, Orhan Tavlı’nın Çanakkale Valisi, Suat Hayri Aka’nın Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşarı, İsmail Kartal’ın Karayolları Genel Müdürü olarak görev yaptığı dönemde, Daelim-Limak-SK E&C-Yapı Merkezi Türk-Kore Ortak Girişimi tarafından inşa edilen 1915 Çanakkale Köprüsü ve Malkara-Çanakkale Otoyolu Projesi temel atma töreninde bu olayı belgelemek için hazırlanan iş bu belge geleneksel tarih tüpüne konularak, nirengi noktası betonunun içine yerleştirilmiştir. Ülkemize ve Çanakkalelilere hayırlı olsun.”
Yani özetle bizde bu güne bir tarih atalım ve konu ile ilgili tarihe bir not düşelim istedik.
Tüm şehitlerimizin anısına ”Şehitlik 18 Mart 2017 tarihinde yine selamlandı”
