İçindekiler
Su Yalıtımı Nedir?
Su yalıtımı, suyun ve nemin yapılar, yaşam alanları ve bu alanlarda yaşayan insanlar üzerindeki olumsuz etkilerine sebep olabilecek gerekçeleri tespit edilir. Bu gerekçeleri ortadan kaldırmaya yönelik bütün mimari tasarımları, mühendislik hesaplarını, üretim aşamalarını ve saha çalışmalarını içerisinde barındıran inşaat disiplini “Su Yalıtımı” veya “Su İzolasyonu” olarak adlandırılmaktadır.
Su Yalıtımı Neden Yapılmalıdır?
Suyun ve nemin, binaların yapısal performansı, yaşam alanlarının konforu ve estetiği ve bu alanlarda yaşayan insanların sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini ortadan kaldırmak ve binaların ekonomik ömürlerini kısaltmamak için yapılmalıdır.
Su ve Rutubete Karşı Yalıtım
Rutubet, yapının malzemesine, eşyalara ve insanlara zarar verir. Madeni malzemelerin paslanmasına ve korozyona uğramasına neden olur. Ahşabın çalışma ve çatlamasına, çürümesine, kabarmasına yol açar. Kâgir malzemelerde donma sonucu pul pul dökümlerde ve sıvalarda çiçeklenmelere yol açar.
Su Yalıtımı Yapıların Hangi Kısımlarına Uygulanmalıdır?
Su yalıtımı; yapı temellerinin alt ve yan yüzeylerinde başta olmak üzere. Toprak altında kalan duvarların tercihen dış yüzeylerinde ancak mecbur kalınırsa iç yüzeylerinde uygulanır.
Ayrıca toprak üzerinde kalan ama su ile temas etme ihtimali olan duvar ve cephelerde, düz ve eğimli çatılarda, balkonlarda, ıslak hacimlerde, havuzlarda, su depolarında, su taşıma kanallarında, yapay göl ve göletlerde, tünellerde, köprü ve viyadük temel ve döşemelerinde, arıtma kanallarında ve havuzlarında uygulanır. Binaların kullanım amaçları doğrultusunda su ve nem riski öngörülen her mahalde tekniğine uygun olarak yapılmalıdır.
Su Yalıtımında Kullanılan Malzemeler
Yapılarda su yalıtımı, suyun veya nemin yapı içine girmesine veya yapı elemanlarını sürekli bir biçimde etkileyerek teknik ve görsel olarak bozmasına engel olmak amacıyla uygulanır. Bu bozulmalardan en sık karşılaşılanı özellikle bodrum katlarda zemin içerisinde mevcut olan suyun temel duvarlarından veya zemin plağından sızarak bina içerisinden rutubete yol açmasıdır. Su yalıtımını kabaca şu gruplara ayırmak mümkündür:
- Topraktan yükselen neme karşı zemin plağının yatay düzlemde yalıtılması (yalıtım örtüleri, drenaj levhası vs. ile)
- Duvarların topraktan yükselen neme karşı yatay düzlemde yalıtılması (duvar bariyeri vs.)
- Zemin seviyesinin altında kalan duvarlara yatay düzlemde etki eden suyun düşey yöndeki elemanlarla yalıtılması (yalıtım örtüleri, drenaj levhası vs. ile)
- Zemin seviyesinin üstünde düşey yöndeki elemanlarda ve çatılarda yalıtım
Önemli Bir Su Yalıtım Malzemesi: Membran
Binaların suyla temas halindeki bölgelerinde yalıtım amaçlı olarak kullanılan malzemenin genel adıdır. Farklı kalitelerde onlarca çeşit membran türü ve markası vardır.
Temel perde duvarları, toprak dolgusunun yapıldığı andan itibaren sızıntı suları, geçici veya sürekli basınçlı yeraltı sularına maruz kalır.
Temel çevresinde yapılacak drenaj uygulamaları ancak yeraltı suyunun basıncını düşürmede etkili olur; betonun su geçirimsizlik katkıları ile hazırlanması ise tam bir su yalıtımı sağlamaz.
Yalıtılmamış yüzeylerden betonarmenin bünyesine girecek su, çelik donatıda korozyona sebep olup, sonrasında yapının ömrünü kısaltacak sonuçlar doğurur. Polimer-bitüm modifiyeli ürünler ile dışarıdan bohçalama yöntemiyle yapılacak bir su yalıtım uygulaması tüm bu olumsuzlukların önlenmesini sağlar.
Betonarme Teras Çatıların performansı ve uzun ömürlü olması su yalıtımı ve ısı yalıtım tabakalarının konumu dahil birçok faktöre bağlıdır. Geleneksel teras yalıtımında, ısı yalıtımı su yalıtım tabakasının altına ve yapı betonu üzerine yerleştirilir.
Bu sistemde su yalıtım tabakası çatı yapısının geri kalan kısımlarından farklı olarak büyük sıcaklık dalgalanmalarına maruz kalıp, kolayca kısa sürede bozulabilir.
Ayrıca su yalıtım membranı altında yoğuşma ve hava kabarcıklarını önlemek için yapı betonu ve ısı yalıtımı arasına bir buhar kesici gerekir. Ters teras çatı, ısı yalıtımını su yalıtım membranının üzerine yerleştirerek bu problemleri çözer ve membranı binanın iç kısmındaki sıcaklığa yakın bir sıcaklıkta tutarak hasardan korur, ömrünü uzatır.
Yapıların su yalıtımında kullanılmakta olan çeşitli yalıtım malzemeleri arasında bitümlü su yalıtım örtülerinin önemli bir yeri bulunmaktadır. Dünya üzerinde su yalıtımı amacıyla en çok kullanılan malzeme olan bitümlü su yalıtım örtüleri, zaman içinde değişim ve gelişime uğramıştır.
Geçmişin okside bitümlü örtüleri, yerlerini izopak bitümlü su yalıtım örtülerine bırakırken bunların daha işlevsel ve detaya özgü olanları da Bahçe Teraslar için bitki köklerine dayanıklı su yalıtım örtüleri olarak karşımıza çıkmaktadır.
Genelde sıradan su yalıtım malzemeleri ile kaplanmış çatı yüzeylerinin üzerine koruyucu beton, şap gibi katmanlar uygulanarak bitki köklerinin tahrip edici etkisi ortadan kaldırılmaya çalışılıyor. Fakat birçok bitki kökü türü bu uygulamaları delerek ilerleyebiliyor ya da zamanla oluşan çatlaklardan rahatça geçebiliyor.
İdeal Su Yalıtımı Nasıl Olmalıdır?
Yapının bulunduğu yerdeki iklim, yer altı su seviyesi ve içeriği, yağış miktarı ve cinsi göz önüne alınarak yeterli kalınlıkta su yalıtım katmanı oluşturulur. Su yalıtımını Türkiye’de yaygın olduğu üzere sadece bitümlü boyalarla veya malzemelerle su yalıtımı yapmak artık uluslararası standartlara göre yeterli bulunmamaktadır. Bunun sonucu olarak EPDM (Etilen Propilen Dien Monomer kauçuk) membran , HDPE (Yüksek Yoğunluklu Polietilen) membran, TPO (TermoPlastik Polietilen) membran uygulamaları gibi çağdaş ve uzun süreli çözümler yaygınlaşmaktadır.
Drenaj levhası ayrıca Grobeton yerine alternatif olarak kullanılarak hem zemin plağının yükselen neme karşı korunmasını, hem de Grobetondan ucuz olması ve hızlı döşenmesi sebebiyle maliyetlerin düşürülmesini sağlar.
Yalıtımlarda Dikkat Edilecek Noktalar
Yalıtımın topları düzgün bir zemin üstünde, tercihen kapalı hacimde, mutlaka dik durumda depolanmalıdır.
Proje aşamasında, bölgenin iklim ve bina içindeki klimatik yalıtım sistemi belirlenmelidir.
Proje aşamasında, zemindeki su durumu, temel sistemi, içten yalıtım sistemi belirlenmelidir.
Yalıtım yapılacak beton yüzeyler ahşap mala perdahlı ve tüm dik açılı köşeler pahlanmış olmalıdır. Ters eğimlere meydan verilmemelidir.
Su Yalıtımı İçin Önemli Yönetmelikler
1 Haziran 2018 tarihinde yürürlüğe giren. “Binalarda Su Yalıtımı Yönetmeliği”. Su yalıtımı konusunda uyulması gereken usul ve esaslar düzenlenmiştir. Su yalıtım imalatlarının uygulama kuralları için TS 13671. TS 13658, TS 11758-2 ve TS 13766 standartları. Uygulamada kullanılacak malzemelerin seçiminde ise TS EN 15814, TS EN 13956, TS EN 13967, TS EN 13707, TS EN 13969, TS EN 14891, TS EN 1504-2 ve TS EN 859 standartları dikkate alınmalıdır.
