Sondaj eğitim serisinin 1. dersi olan projeye uygun sondaj makinesi tercihi yapabilmek için öncelikle, projenin tüm detayları ve makine özellikleri iyi bilinmedir. (Kıyaslamalarımız aynı güç ve kapasitede olan makineler üzerinden yapılmaktadır. )
Motor tipi (elektrik, dizel), yürüyüş sistemi (çelik palet, plastik palet, tekerlek vs.), kule boyu, güç aktarımı (hidrolik, mekanik) gibi farklı ve geniş seçim yelpazesi içinde projenize en uygun makine seçimini yapmanız beklenmektedir veya elinizdeki makineyi proje ihtiyaçlarına göre revize etmek de diğer bir seçenektir.
Biz bu yazımızda 3 metre genişlikte, kısa denilebilecek bir yükseklikte ve 600 metre uzunluğundaki tünelde kullandığımız elektrik motorlu, kısa kuleye sahip, tam hidrolik, plastik tekerlekli sondaj makinesini tanıtacağız.
Bu özellikleri seçmemizin neden ve sonuç ilişkisi aşağıdadır.
1- Elektrik Motoru
a- Tünel boyunca kullanabileceğimiz 380 volt elektrik hattının bulunması.
b- Dar kesitli tünelde birden çok makinenin aralarında mesafe olacak şekilde çalışması sebebiyle dizel motorlu makinelere yakıt ikmalinin zor hale gelmesi.
c- Dizel motordan çıkan egzoz dumanının ve yarattığı sıcaklığın çalışma ortamını olumsuz etkileyeceği.
Bu üç sebepten dolayı motor seçiminde elektrikli motor tercihi yapılmıştır.
2- Hidrolik Sistem
a- Tam hidrolik makinelerin mekanik sistemlere göre çok hızlı ve işçi dostu(daha az yorulma) olması.
b- Hidrolik makine yedek parçalarının daha kolay bulunabilmesi, tamirinin daha az masraflı olması.
c- Projede asıl amaç, enjeksiyon için delgi açmak olduğu için (araştırma sondajı amaç değildir) hızlı delgi ile günlük delgi metrajının artırılması ana amaçtır.
3- Kısa Kule Boyu
Tünel boyunun kısa olması ve delgi tijlerinin 1.5 metre boyda olması kısa kule tercihinde etkilidir.
4- Plastik Tekerlek
Tünel zeminin düz beton olması sebebiyle makine hareketinde engel teşkil eden bir faktör yoktur. Delgi kuyuları arasındaki mesafe 3 metre ( bazen daha az) olduğu için nakliye oldukça kolaydır. Paletli yürüyüş takımları yüksek maliyetli olduğu için bu projede gerek duyulmamıştır.
Projeye uygun sondaj makinesi tercihi yapabilmek için yukarıdaki faktörlere ek olarak değişmesi muhtemel şartlar da göz önünde bulundurulmalıdır. (Çalışma sahasının değişmesi, yedek parça ikmal sorunu, uzun süren elektrik arızaları vs.)
