Şantiye şefliği birçok mühendis tarafından sadece bir kazanç kapısı olarak görülmekte. Şantiye şefliğinden mühendisler tabi ki para kazanacak, ancak hakederek kazanmalı. Kazancı haketmekte, görev ve sorumlulukları bilmekle ve yerine getirmekle mümkün.
Öncelikle şantiye şefliği konusunda önemli bir hususu yazayım. Şantiye şefi, görev yaptığı ilin dışında başka bir ilde görev üstlenemez. Burada “il” kavramı önemli. Mesela, Adıyaman’da çalışan bir mühendis, Adıyaman merkezde, Gölbaşı ilçesinde, Besni ilçesinde, Kahta ilçesinde şantiye şefliği yapabilir, ancak Malatya’da, Kahramanmaraş’ta yapamaz.
Şantiye Şefliği Nedir?
Konusuna ve niteliğine göre yapım işlerini yapı müteahhidi adına yöneterek uygulayan, mühendis, mimar veya bunlara ilişkin teknik öğretmen veya tekniker diplomasına sahip teknik personel.
>Şantiye şefinin yapım işine dair görevi, yapı ruhsatının alınmasından itibaren başlayıp yapı kullanma izin belgesinin alınması ile son bulur.
- Şantiye şefi, görev yaptığı ilin sınırları dışında başka bir ilde görev üstlenemez.
- Şantiye şefi aynı anda en fazla beş ayrı yapım işinin şantiye şefliğini üstlenebilir.
- Mimar veya mühendis unvanlı şantiye şeflerinin aynı anda üstleneceği farklı yapım işlerinin tamamının yapı inşaat alanı toplamı 30.000 metrekareyi geçemez. Ancak yapım işinin tek ruhsata bağlı veya toplu yapı niteliğinde olması halinde yapı inşaat alanı sınırı uygulanmaz. Şantiye şefi tarafından böyle bir yapım işinde görev üstlenilmesi durumunda aynı anda başka bir yapım işinin şantiye şefliği üstlenilemez.
Şantiye şefi esas olarak müteahhit adına çalışır. Yanı şantiye şefi MÜTEAHHİT ADINA yapım işinin ruhsat ve eki projelerine uygun olmasından sorumludur. Burada da “MÜTEAHHİT ADINA” kavramına dikkat etmek gerekir. Şantiye şefi proje uygunluğunun yani sıra her türlü tedbiri almaktan da sorumludur. “Her turlu tedbir”. Ne kadar geniş bir kavram. Mesela birinin ayağına şantiye sahasında çivi battı sorumlu şantiye şefidir yada emlakçı tam bitmemiş daireyi gösterirken düştü yaralandı sorumlu şantiye şefidir.
Şantiye Şefinin Sorumlulukları
- Şantiye şefi, yapı müteahhidi adına, yapım işinin ruhsata ve ruhsat eki etüt ve projelere uygun olarak gerçekleştirilebilmesi için gerekli olan inşaat ve iş organizasyonunu sağlamak, mevzuatın öngördüğü her türlü tedbiri almak, uygulamak ve uygulatmakla sorumludur.
- Şantiye şefi, inşaat ve tesisat işlerinde yetki belgeli usta çalıştırmak ve belgelerinin bir örneğini şantiye dosyasında bulundurmak zorundadır. Bu kapsamda, Mesleki Yeterlilik Kurumu Mesleki Yeterlilik Belgeleri, 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununa göre ustalık belgesi almış olanlar ile Millî Eğitim Bakanlığına bağlı meslekî ve teknik eğitim okullarından ve üniversitelerin meslekî ve teknik eğitim veren okul ve bölümlerinden mezun olup, diplomalarında veya ustalık belgelerinde belirtilen bölüm, alan ve dallarda çalışanlar yetki belgeli usta olarak kabul edilir.
- Şantiye şefi, inşaat, tesisat ve yıkım işlerinde ilgili teknik düzenlemelere uygun malzeme ve işin niteliğine uygun makina ve ekipman kullanılmasını sağlar.
- Şantiye şefi görev aldığı yapım işinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemin aldırılması yetkisine sahiptir. Bu yetkinin yapı müteahhidi tarafından kullandırılmaması halinde şantiye şefi sorumlu tutulamaz.
- Şantiye şefi, yapının fenni mesullerin/denetçi elemanların talimatlarına uygun olarak inşa ettirilmesinde, görev aldığı şantiye ile alakalı her türlü defter, tutanak ve benzeri belgelerin muhafazasında, düzenlenmesinde ve imzalanmasında ilgili imar ve denetim mevzuatının gerektirdiği sorumluluklarını yerine getirir.
- Şantiye şefi, inşaatta herhangi bir imalata başlamadan en az bir gün önce, yapılacak imalatı denetim sorumlularına haber vermek zorundadır.
- Şantiye şefinin bana göre en önemli görevlerinden biride yapım aşamasında çevre yapılarda oluşan en ufak hasarı ilgili idareye bildirmesi zorunluluğudur. Anlaşılacağı üzere şantiye şefi sadece şantiye sahasıyla değil, komşu yapıların güvenliğinden de sorumludur.
Kısacası, şantiye şefleri, inşaatlarda işveren vekili olarak ciddi sorumluluklar üstlenmekte ve ihmalkârlıkları halinde iş kazaları davalarında mahkemece yargılanma olasılıkları da yüksek olmaktadır.
Şantiye Şefliğinde Görevden Ayrılma
Son olarakta şantiye şefinin görevden nasıl ayrılacağı hususuna bakalım. Şantiye şefi görevden ayrılmak istemesi halinde, istifasını ayni gün içinde ilgili idareye(belediye vb) YAZILI, yapı müteahhidine ise elektronik posta ile bildirmesi yeterlidir. Noter vb. herhangi bir aracı kurum gerekmez. Ancak yapı müteahhidinin tebligata elverişli bir elektronik postası yoksa ya da şantiye şefi bunu bilmiyorsa bu takdirde istifa yapı müteahhidine noter aracılığı ile bildirilir. Bu bağlamda müteahhitle yapılan sözleşmelerde, yapı müteahhidinin tebligata elverişli elektronik postasının da sözleşmede yer alması önemlidir. İstifa tek taraflı bir müessesedir ve istifasını idareye ve müteahhitte bildiren şantiye şefi isten ayrılmış sayılır.
Peki sizce haklarımızın ve sorumluluklarımızın yeterince farkında mıyız?
Bir inşaatta en çok risk taşıyan meslek grubunun en az ücreti alması garip değil mi?
Dil öğrenmek, alanımızla ilgili bilgisayar programlarını öğrenmek için çabalarken yasal sorumluluklarımızı ve haklarımızı neden yeterince araştırmıyoruz?
Devlet ve yasalar bize bu kadar sorumluluk yüklerken, birçok cezai işlem riskiyle karşı karşıya bırakırken, neden işveren ve müteahhitler tarafından sizden çok var sen yapmazsan bir başkası yapar muamelesi görüyoruz? Bir meslek grubundaki sayının fazla olması cezai yaptırımları, sorumlulukları değiştiriyor mu?
Konut fiyatları bu kadar pahalıyken, her geçen yıl fiyatları katlanırken biz teknik elemanların gelirleri neden aynı?
Mesleğimizin değerinin ve öneminin farkında mı değiliz? Aldığımız eğitim bunu anlamak ve algılamak için yeterli mi değil?
Mühendislik eğitimi veren kurumların sayısının artması niteliğinin düşmesi mesleği kolay elde edilir hale getirdi. Kolay kazanılan unvanın mı değeri bilinmiyor?
NOT: Bu yazı, Sanal Şantiye editörleri tarafından Ahmet ÇELİKKOLU ve Sinan ECE’nin içeriklerinden derlenerek oluşturulmuştur.
