İçindekiler
Sanat Yapıları Nedir?
Yolları dışarıdan gelebilecek yağış, toprak kayması gibi zararlardan korumak amacıyla imal edilen yapılara sanat yapıları denir. Temel amacı yola yardımcı olmak ve ekonomik ömrünü uzatmaktır. Güvenli trafiğe yardımcı olmaktır. Özellikle yolda en büyük tahribata yol açacak zemin suyunun zeminden güvenli bir biçimde uzaklaştırması için sanat yapılarına başvurulur.
Sanat Yapıları Niçin Yapılır?
- Yol boyunca gelen yağışların veya yola gelmesi muhtemel suların yoldan güvenli ve uygun bir şekilde uzaklaştırmak için drenaj hendekleri yaparız.
- Yol güzergahından yüksek eğim olan yerler veya dağ, tepe gibi yerlerden yol projemiz var ise tünel yaparız.
- Yol kenarında veya eğimli arazide toprağın kayması, gevşek zeminlerde zemine suyun veya ufak taş parçalarının gelmesini engellemek için istinat duvarları yaparız.
- Yol güzergahımızda fazla dolgu ve fazla makine kullanmamak verimi ve ekonomikliği arttırmak için köprü yapılması gerekir.
- Sürekli akışın olduğu veya yağışlardan dolayı oluşan su akışı yada ufak dere sularının yola zarar vermemesi için menfezler yaparız.
- Zeminin zayıf olması, kazı için yüksekliğin fazla olması, toprak kaymasını önlemek için dayanma yapıları yaparız.
- Bir yolun bölündüğü iki yerleşim noktası arasında geçişi sağlamak için alt geçit veya üst geçitler yapılması uygundur.
Sanat Yapıları Çeşitleri
Hidrolik Sanat Yapıları
Menfez
- Kutu Menfez
- Kemer Menfez
- Tabliyeli Menfez
Drenaj Hendekleri
- Trapez Kesitli
- Üçgen Kesitli
- Dikdörtgen Kesitli
Köprü
- Kısa Açıklıklı(0-30m)
- Orta Açıklıklı(30-60)
- Uzun Açıklı (60m üstü)
- Viyadük
Dayanma Yapıları
- İstinat Duvarları
- Kaplama Duvarlar
- İksa Duvarları
Alt Geçitler
Üst Geçitler
Anroşman ve Pereler
Sonuç
Sanat yapıları karayolu, demiryolu gibi yapıları su gibi çevreden gelebilecek zararları önlemek amacıyla yapılan yapılardır. Hem trafik güvenliği hem de zemine gelebilecek zararları önlemek amacı ile yapılırlar. Düzgün ve yerinde yapılan sanat yapıları, ana platformu korur, ekonomik olarak daha az zarara uğramasını sağlar ve ana platformun ömrünü uzatır. Bu yapılar, yol projelerinde önem bir yere sahiptir.
Bir sonraki yazımızda görüşmek dileğiyle.
Kaynak / Reference
-
Yol Projelerinde Sanat Yapıları Tasarımı, İMO