Bu yazımda riskli binalar ve yıkım süreci konusuna değinmek istedim, incelenen binalardan ne gibi olumsuz sonuçlar çıkmakta bunları listeledim.
Riskli Yapı Nedir?
Riskli yapı, bir afette içerisinde yaşayanların can güvenliklerinin olmadığı yapılardır. Riskli yapılar 6306 sayılı yasa gereği öncelikle malikleri tarafından tespit edilir. Vatandaşlar yapılarını, bakanlığa, belediyelere, il özel idarelerine veya bakanlıkça lisanslandırılmış, kurum ve kuruluşlara tespit ettirirler. Bu aşamada çoğunluk aranmaz, tek bir malik başvurabilir. Yapı maliki, binasının risk durumunu tespit ettirmek için, tapu ve kimlik fotokopisi ile başvuru yapabilir. Riskli yapılar,02.07.2013 tarih ve 28695 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ”Riskli Yapıların Tespit Edilmesine İlişkin Esaslar” hükümleri kapsamında tespit edilir.
Bu hükümler dahilinde öncelikle saha çalışmaları ile bina hakkında bilgiler toplanır, ardından binanın modellemesi ve analizi elde edilir. Sonuçlar değerlendirilerek bina risk durumu tespit edilir ve rapor hazırlanır. Bina, incelenerek risk tespit raporu tanzim edilir ve hazırlanan rapor incelenmek üzere 10 iş günü içinde ilgili müdürlüğe gönderilir. Rapor müdürlük tarafından incelenir. Eksik veya yanlış hazırlanmış olan raporlar düzeltilmesi için lisanslı kuruluşa geri bildirim yapılır. Kuruluşun eksikleri gidermek için 30 günlük süresi vardır. İnceleme sonucunda riskli bulunan yapılar 10 iş günü içinde tapu müdürlüğüne bildirilir. Söz konusu yapı tapu kütüğünde riskli yapı olarak işaretlenir, durum hak sahiplerine bildirilir. Bu tebligatta, yapının riskli olarak tespit edildiği, tebligat tarihinden itibaren 15 gün içinde itiraz edilebileceği,60 günden az olmamak üzere idarece belirlenecek süre içinde yapının yıktırılması gerektiği hususları yer almaktadır.
Riskli Binalar için Heyet Nasıl Toplanır?
Riskli binalar için yapılan itiraz ile ilgili heyet toplanır. Heyette üniversitelerden 4 üye, en az ikisi inşaat mühendisi olmak üzere bakanlıktan 3 üye olmak üzere toplam 7 üye yer alır. Yapılan inceleme sonucu yapının risksiz bulunması halinde, müdürlükçe ilgili tapu müdürlüğüne yazı yazılarak yapı üzerindeki riskli yapı ibaresi kaldırılır. Yapılan inceleme sonucunda itirazın reddedilmesi veya riskli yapı tespitine itiraz süresi içerisinde itiraz edilmemesi halinde, yıkım sürecine girilir.
Riskli olduğu kesinleşen yapıların yıktırılması için müdürlük tarafından idaresine yazı yazılır. Yapı maliklerinin müracaatı üzerine, idare tarafından yıkım ruhsatı düzenlenir. Verilen süre içinde yapının yıktırılıp yıktırılmadığı kontrol edilir ve yapı yıktırılmamış ise “yapının idari makamlarca yıktırılacağı” belirtilerek 30 günden az olmak kaydıyla ek süre verilir. Verilen süreler içinde, yapının maliklerince yıktırılmaması halinde, riskli yapıya elektrik, su ve doğal gaz verilmemesi ve verilen hizmetlerin durdurulması ilgili kurum ve kuruluşlardan istenilir ve maliklere verilen süreler içinde riskli yapıların yıktırılmadığı mülki amire bildirilir. Yıkımı gerçekleştirilemeyen riskli yapılar, bakanlıkça veya müdürlükçe yıkılır veya yıktırılır.
Peki riskli binalarda ne gibi kusurlar görülmektedir?
Kuruluşlar tarafından hazırlanan raporlarda, binaların çoğunun beton dayanımının yetersiz olduğu gözlenmiştir. Yıkılacak binaların taşıyıcı sistemlerinde sorunlar olduğu ve performans ömürlerini tamamladığı belirtilmiştir. İncelenen binaların yönetmeliklere uymadığı ve denetimsiz yapıldığı görülmüştür.
Riskli olarak belirlenen binaların çoğunun deniz ve dere kumundan yapıldığı belirtilmiştir. Deniz kumunun yıkanmamış olduğu ve içerisinde iri agrega miktarının az olduğu görülmüştür. Ayrıca deniz kumundaki tuz nedeniyle donatılar korozyona uğramıştır.
Yapılan incelemelerde, kolonlarda etriyeler arasındaki mesafelerin yetersiz olduğu görülmüştür. Kolonlardaki boyuna donatı çaplarının projede belirtilene uygun yapılmadığı görülmüştür.
Okuduğunuz için teşekkür ederim, bir sonraki paylaşımımda bu yazıya ek olarak yıkılan binaların yerine yenilerinin yapılması sürecinden bahsedeceğim. Sağlıcakla kalın.
