Beton hacminin yaklaşık %70-%80 ‘ini agrega oluşturur. Mineral kökenli taneli malzemedir. Agrega ile çimento hamuru arasındaki bağ fiziksel ve kimyasal bağ olmayıp fiziksel ve mekanik esasa dayanır. Bu dayanım çoğu kez aderans olarak adlandırılır, kısaca bu aderansın beton üzerinde etkisi oldukça büyüktür.
Eğer agreganın içindeki tane dağılımı iyi tasarlanırsa daha az çimentoya gereksinim olur, ekonomik açıdan da önemini ortaya koyar. Betonda kullanılacak agrega küp ya da küpe yakın olmalıdır. Agrega denizlerden, derelerden, ocaklardan elde edilir. Yuvarlak iri agregalara çakıl, ince yuvarlak agregalara kum denir. Bazı bölgelerde kum çakıl bulunmaz. Böyle bir durumda büyük taşlar konkasörler (kırıcı) tarafından kırılarak agregalar elde edilir. Elde edilen agregalar özgül ağırlığı ,sertliği , dayanımı ,fiziksel ve kimyasal kararlılığı ve boşluklu yapısı agreganın üzerinde önemli bir göreve sahiptir.
BETON AGREGALAR
Beton agregası, beton veya harç yapımında çimento ve su karışımından oluşan bağlayıcı malzeme ile birlikte bir araya getirilen, organik olmayan, doğal veya yapay malzemenin genellikle 100 mm‘yi aşmayan yüklüklerdeki kırılmamış veya kırılmış tanelerin oluşturduğu bir yığındır.
Beton yapımında kullanılan çeşitli agregalardan bazı örnekler şunlardır. Örnekler : kum, çakıl, yüksek fırın cürufu, pişmiş kil, bims … vb
Çimento, agrega ve su karışımından yapılan betonun, hacim olarak yaklaşık ¾ ‘ü agrega tarafından oluşmaktadır.
Betonda kullanılan agregalar dayanıklığı, gözeneklileri, mineral yapısı, tane şekli ve genleşme kat sayısı benzeri özellik beton dayanıklılık türlerini etkilemektedir.
AGREGALARIN FİZİKSEL ÖZELLİĞİ
1.Agregalarda rutubet ve su su emme kapasitesi
2.Özgül ağırlık
3.Birim ağırlık ve boşluk oranı
4.Porozite
5.Donma – çözülme gibi etkenlere karşı dayanıklılık
AGREGALARININ DEPOLANMASI VE TAŞINMASI
Agregaların kirlenmemesi ve içine yabancı bir madde girmemesi için önlem alınmalıdır.
Agregalar yığınlarını oluştururken mümkünse temiz bir yer seçilmesi için özen gösterilmelidir. Tabana önceden kum , çakıl veya kaya parçası serilerek agrega yığını böyle bir zemin üstüne konulmalıdır.
Agregadaki suyun yığından dışarıya kolayca drenajını sağlayabilecek önlemler alınmalıdır.
AGREGALARININ DEPOLANMASI VE TAŞINMASI
Agregaların bir yere yerleştirilmesi , depolanması veya taşınması esnasında iri agregaların ve ince agregaların bir yığın içerisinde adeta ayrı ayrı kümeler oluşturarak ayrışma yapmasını önleyici önlemler alınmalıdır.
