Mıcır Nedir?
Mıcır, belirli gradasyon aralığı olan, kırılmış ya da doğal halde bulunan tek boy, köşeli agregadır. Genellikle 5-38 mm aralığında olan kullanım amacına göre 110 mm’ye kadar(balast) çeşitli boyutlarda; beton başta olmak üzere asfalt, dolgu, raylı sistemler, yol yapımı gibi birçok inşaat alanında kullanılmaktadır. Doğada doğal olarak bulundukları gibi bazalt, kalker(kireç taşı) gibi kayaçların konkasörde kırılmasıyla da elde edilmektedir.
Mıcır Kullanım Alanları
Başta beton üretimi olmak üzere asfalt, dolgu, drenaj, yol yapımı gibi birçok alanda önemli bir malzeme olarak tercih edilmektedir.
- Beton üretiminde hacimsel olarak %60-80 oranında kullanılmaktadır.
- Karayollarında sathi kaplamalı yol denilen yüzeysel kaplama işlerinde hız kontrolünü sağlamak
- İstinat duvarı gibi dayanma yapılarının dolgu kısmında
- Yeraltı drenaj sistemlerinde suyu iletmesi sebebiyle filtre malzeme olarak
- Köprü, menfez gibi sanat yapıları yanlarında oturmayı önlemek için yan ve yaklaşım dolgu malzemesi olarak kullanılabilmektedir.
Kullanıldığı alana göre gradasyon aralığı değişmekte olup dane çapı 5-13mm, 13-19 mm, 19-25 mm, 19-38 mm, 40-110 mm( raylı sistemlerde taşıma özelliği olan balast) gibi çaplarda tercih edilmektedir.
Beton bileşimi olan mıcır(agrega); pürüzlü, kübik, temiz, geçirimsiz olursa yine beton bileşimi olan çimento ile aderansı artacağı dolayısıyla mukavemetin artmasına neden olacağı için özelliklerinin belirlenmesi önem arz etmektedir. Malzeme, aderansı olumsuz etkileyen ve su ihtiyacını artıran kil, silt, mil, toz gibi kirli malzeme içermemelidir
Mıcır Çeşitleri
Çıkarıldıkları Yere Göre
Dere Mıcırları
Akarsu yatağında depolanan, zayıf malzemelerin suyun etkisiyle uzaklaşıp geriye sağlam ve dayanıklılığı fazla olan malzemelerin kaldığı, en çok tercih edilen mıcır türüdür.
Deniz Mıcırları
Genellikle ince taneli olup midye, istiridye gibi deniz canlılarının kabuklarının bulunduğu, kopma ve ayrışmalara neden olduğu için beton dayanımını düşüren, dolayısıyla istenmeyen malzemedir.
Teras Mıcırları
Dik ve yüksek yamaçlardan kopup kayan parçaların alt kısımlarda(eteklerde) birikmesi sonucu elde edilen malzemedir.
Özgül Ağırlıklarına Göre
Hafif Mıcırlar
Özgül ağırlığı 2.4 gr/cm³’ten küçük olan ve hafif beton elde etmek için kullanılan malzemedir.
Ağır Mıcırlar
Özgül ağırlığı 2.8 gr/cm³’ten büyük olan, nükleer santral, su deposu, röntgen odaları gibi yapılarda kullanılan ağır beton imalatı için üretilen malzemedir.
Normal Mıcırlar
Özgül ağırlığı 2.4 gr/cm³ ile 2.8 gr/cm³ arasında değişen, en çok kullanılan, normal beton imalatı için üretilen malzemedir.
Elde Edilişlerine Göre
Doğal Mıcırlar
Doğal halde bulunan yapısında hiçbir değişiklik yapılmadan kullanılan, gerektiğinde gradasyona göre kırılan nehir yatakları, deniz kenarları, taşocakları gibi yerlerden elde edilen malzemedir.
Yapay Mıcırlar
Değişik endüstriyel işlemlerle elde edilen cüruf, klinker(çimentonun hammaddesi) vb. malzemedir.
İnşaatın bir çok evresinde kullanılan mıcırın kaliteli ve istenilen özellikte olması yapıyı doğrudan etkileyeceği için, Elek Analizi, Yassılık, Aşınma, Yoğunluk, Donma-Çözülme gibi testler sıklıkla yapılmalıdır.
Kaynak / Reference
-
Türkiye Hazır Beton Birliği
