Dünyanın en ünlü kadın mimarı olan ve dik açıları sevmediği ve tasarımlarında pek kullanmadığı için ‘Kavislerin Kraliçesi’ olarak anılan Zaha Hadid , Pritzker Mimarlık Ödülü’nü alan ilk kadın mimardır.
Irak asıllı İngiliz vatandaşı olan Hadid , 1950’de Bağdat’ta doğmuştur. Londra Architectural Association okulunda mimarlık okumadan önce Beyrut Amerikan Üniversitesinde Matematik Bölümünü bitirmiştir. Zaha, inanılmaz bina formları resmetmeye başlamıştı, o zamanlar kimse bu tabloların ciddiye alınacağını düşünmüyordu, ancak ardından bir iş aldı. Hong Kong’taki bir kulübün tasarımı için açılan bir yarışmayı kazandı; bu olay onun kariyerinde bir sıçramaya neden oldu ve bir daha geriye hiç bakmadı.
Zaha Hadid, Londra merkezli bürosunu 1980 yılında kurdu. Harvard Üniversitesi’nde, Hamburg’daki Hochschule für Bildende Künste’de, Illinois Üniversitesi’nde, Graduate School of Design’da, Knowlton Mimarlık Okulu’nda eğitmenlik yaptı. Aynı zamanda Zaha Hadid, American Academy of Arts and Letters’ın onur üyesi de oldu. Hadid ayrıca Viyana’da Uygulamalı Sanatlar Üniversitesi’nde profesörlük yaptı. Dünya genelinde birçok tasarım işi olan Hadid, 2016’da İngiliz Mimarlar Kraliyet Enstitüsünden (RIBA) altın madalya almış, mimarlık mesleğinde uzun yıllardır devam eden erkek hegemonyasına son vermiş ve mesleğinin tutucu kısıtlamalarını yerle bir etmiştir.
Tümüyle kendisine özgü bağımsız bir vizyona ve mimari anlayışa sahip olan dekonstrüktivist temelini atmasıyla mimarlıkta yeni bir dönemin habercisi olarak tanımlanabilir. Bir yapıyı oluşturan mimari özelliklerin bütünlüğünü parçalayan Hadid, yüzey oyunları, dış cephenin kaydırılması ve stil imzası olan eğriler ve dalgalarla sadece ün değil, aynı zamanda müthiş bir saygınlık da kazandı. Sayısız başarıyla taçlandırılan bir kariyeri kelimelere sığdırmak zor.
Zaha Hadid genç denilecek bir yaşta kalp krizi sebebiyle 2016 yılında aramızdan ayrıldı. Hiç şüphesiz ki özgün ve devrimci projeleriyle hiçbir zaman unutulmayacak.
Zaha Hadid’in Projeleri
• Vitra Yangın İstasyonu, Almanya
• Kuzey Hoenheim Araba Parkı, Fransa
• Bergisel Kayak Pisti, Avusturya
• Rosenthal Çağdaş Sanatlar Merkezi, ABD
• BMW Merkez Binası, Almanya
• Ordrupgaard Ek Binası, Danimarka
• Phaeno Bilim Merkezi, Almanya
• Meggie’s Centres Victoria Hastanesi, İskoçya
• Tondonia Şaraphane Otağı, İspanya
• Eleftheria Meydan Yenilemesi, Kıbrıs
• Hungerburgbahn Yeni İstasyonları, Avusturya
• Chanel Mobile Sanat Pavyonu (Dünya Çapında), Tokyo, Hong Kong, Newyork, Londra, Paris, Moskova (2006-2008)
• Köprü Pavyonu, İspanya
• Johann Sebastian Bach Pavyonu, Manchester Uluslararası Festivali, Manchester, Birleşik Kralllık
• CMA CGM Kulesi, Fransa
• MAXXI Ulusal XXI. Yüzyıl Sanatları Müzesi, İtalya
• Guangzhou Opera Binası, Çin Halk Cumhuriyeti
• Haydar Aliyev Kültür Merkezi, Azerbaycan
KAYNAKLAR / REFERENCES
