İnşaat mühendisliği tüm dünya genelinde yüz binlerce kişi tarafından yapılan bir meslek. Bu meslek ülkemizde de çok fazla rağbet görüyor ve bu yazıyı okuyanların çoğuda büyük ihtimalle bu meslekten olacak. Biz bu yazımızda; inşaat mühendisliği alt mühendislikleri başlığı altında bu dalları inceleyeceğiz. Ama önce İnşaat Mühendisliği hakkında biraz konuşalım.
İnşaat Mühendisliği Nedir?
ilk olarak İngilizce anlamından bahsedelim. İnşaat Mühendisliğinin İngilizcesi civil engineering olarak bilinir. Bu, anlam olarak uygarlık, medeniyet mühendisi anlamına gelir, ki bu da aslında bu meslek için çok net bir özettir; İnşaat Mühendisleri medeniyetleri oluştururlar. Bir topluluğun uygarlık olarak adlandırılabilmesi için İnşaat Mühendisleri şarttır.
İnşaat mühendisi olmak için ise üniversitelerin dört yıllık inşaat mühendisliği ana bilim dalından mezun olunmalıdır. Bu bölümü tamamlayıp mezun olanlar özel sektörler veya kamu kuruluşlarının yanı sıra kendi iş yerlerini de açabilirler.
İnşaat Mühendisliği Alt Mühendislikleri
Başlıktan da göreceğiniz gibi İnşaat mühendisliği sadece bir mühendisilik değildir. İçerisinde çok sayıda mühendislik barındıran geniş çaplı bir meslek grubudur. Gelin şimdi bunlara bir göz atalım.
Çevre mühendisliği
Her ne kadar artık çevre mühendisliği ayrı bir bilim dalı olsa da, inşaat mühendisliğinin en geniş alt mühendisliği olarak kabul görmekteydi. Çevre mühendisliği, doğal kaynakların kullanımı ve insan sağlığına uygun çevre koşullarının yaratılması ile ilgili mühendislik dalıdır. Diğer mühendislik dallarından farklı olarak, doğanın kaynaklarını tüketmeyi değil, doğaya sahip olduklarını geri vermeye çalışan bir mühendislik dalıdır.
Geoteknik mühendisliği de bir inşaat mühendisliği alt mühendisliğidir. Geoteknik, bilimsel metotlar ve mühendislik prensipleri kullanılarak zemin tabakasının ve malzemelerin özelliklerinin elde edilmesi, tahmin edilmesi ve bu bilgilerin mühendislik problemlerinde kullanılması uygulamasıdır.
Malzeme bilimi ve mühendisliği
İnşaat mühendisliği okumuş ve okumakta olan her kişi malzeme biliminin öneminin farkındadır. İnşaat mühendisliğinin olmazsa olmazlarından olan, beton ve asfalt karışımı gibi seramik, alüminyum ve çelik gibi Metal, polimetilmetakrilat (PMMA) ve karbonfiber gibi polimer ve ayrıca kompozit malzemelerin çalışıldığı disiplinlerarası bir bilim dalıdır.
Malzeme mühendisliği aynı zamanda boya ve kaplama gibi koruma ve önleme işleriyle de ilgilenir. Alaşımlama (daha güçlü bir metal elde etmek için iki tip metali birleştirme işlemi), malzeme mühendisliğin bir başka araştırma alanıdır.
Yapı mühendisliği
İnşaat mühendisliği kavramı çoğu zaman yapı mühendisliği ile karıştırılmaktadır. Halbuki sizin de yukarıda okuduğunuz gibi İnşaat mühendisliği bunun çok daha fazlasıdır.
Yapı mühendisliği, ulaşım ve alan geliştirme konularında, hidrolik, çevresel, yapısal ve geoteknik olarak tasarım, planlama ve yürütme konularını ele almaktadır.
Yapı firmaları inşaat mühendisliği dallarının diğer konularındaki firmalardan daha fazla ekonomik risk alır. Bununla birlikte birçok yapısal mühendis de, sözleşme hazırlama ve gözden geçirme, lojistik operasyonların değerlendirilmesi, gerekli malzeme fiyatlarının yakından incelenmesi gibi işlerde rol almaya başlamışlardır. Bu sayede yapısal mühendislik dalı diğer bilimlerle daha ilişkili bir hal almaya başlamıştır.
Deprem mühendisliği
Ülkemizde gelişmesine en çok ihtiyaç duyulan alt mühendislik dalıdır diyebiliriz. Zira bulunduğumuz coğrafya itibari ile bir deprem ülkesinde yaşıyoruz.
Deprem mühendisliği değişik yapıların tehlikeli depremlere dayanma kabiliyetlerini ve yapılarındaki zayıf noktaları inceleyen bir mühendislik çeşididir. Jeofizik bilimiyle paralel çalışmalar yürütür. Yapı mühendisliğinin bir alt koludur ve kendi alanında yapı mühendisliğinden daha kapsamlı incelemeler yapar.
Ulaştırma mühendisliği
Hidrolik mühendisliği
Bu mühendislik dalını okuyanların çoğunun aklına su geleceği aşikar. Zira bu mühendislik dalı tamamen suyla ilgilidir. Su (hidrolik) mühendisi, su yollarının ve su yapılarının inşaatı ile ilgilenir. Savakların, barajların, su borularının, kanalların, galerilerin statik ve dinamik analizlerini yapar. Liman yapılarının dalga analizleri ve dalga kıran tasarımlarını yapar. Git gide azalan su miktarı ile bu bölüme verilen önem artmaktadır.
Kıyı mühendisliği
Kıyı mühendisliği kıyı alanları yönetimi ile ilgilidir. Bazı durumlarda deniz savunma ve kıyı koruma terimleri sırasıyla, sel ve erozyona karşı savunma anlamında kullanılır.
Trafik mühendisliği
Bu mühendislik dalı adeta üç mühendislik dalının harmanlanmasıyla oluşturulmuştur. Ulaştırma, hidrolik ve geoteknik mühendisliği hesaplarının başlangıcını teşkil eder. Bir yol, kavşak veya üst geçit projelerine yıllık geçen araç sayısı gibi bilgilere ihtiyaç duyulur. Ulaştırma amaçlı yapılarda sanat (su kanalları, hendekler vb.) yapılarında yani hidrolik mühendisliğine giren kısımlarda da trafik ve nüfus bilgilerine ihtiyaç duyulur.
Yıkım Mühendisliği
Bir şeyi yapmak nasıl mühendislik becerisi istiyorsa yıkmakta aynı zamanda mühendislik becerisi ister. Yıkım söz konusu olduğunda çok ince hesaplar yapılır çünkü insan hayatı söz konusudur.
Yıkım mühendisliği: Kullanım ömrünü tamamlamış, hasar görmüş veya çeşitli nedenlerden ötürü yıkılması kararlaştırılan yapıların güvenli bir şekilde yıkılması için gerekli hesaplamaların yapılması ve operasyonların yönetilmesi bu alt grupta değerlendirilebilir.
Bir yapıyı inşaa etmek kadar olduğu yere yıkmakta profesyonel bir yaklaşım gerektirir. Bu konuda uzmanlaşmış inşaat mühendisleri yapının en güvenli şekilde yıkılması için gerekli metodunu,yıkım sürecini ve çevreye vereceği olası etkileri çeşitli bilgisayar programları ve tecrübeleriyle hesaplarlar. Hazırlanan yıkım süreci yine bu konuda uzmanlaşmış mühendisler tarafından titizlikle uygulanır.
Her türlü yorum ve eleştirilerinize açık bir içeriktir.
