3194 sayılı İmar Kanunun 21.maddesi “Bu Kanunun kapsamına giren bütün yapılar…………..yapı ruhsatiyesi alınması mecburidir.” der. Burada devreye “YAPI” kavramı girer. Yapı kavramının iyi bilinmesi hangi tesislerin ruhsata tabi olduğunun belirlenmesinde önemlidir. 3194 sayılı İmar Kanunun tanımların yapıldığı 5.maddesinde YAPI ve BİNA tanımı yapılmıştır:
YAPI, karada ve suda, daimi veya muvakkat, resmi ve hususi yeraltı ve yerüstü inşaatı ile bunların ilave, değişiklik ve tamirlerini içine alan sabit ve müteharrik tesislerdir.
BİNA; kendi başına kullanılabilen, üstü örtülü ve insanların içine girebilecekleri ve insanların oturma, çalışma, eğlenme veya dinlenmelerine veya ibadet etmelerine yarayan, hayvanların ve eşyaların korunmasına yarayan yapılardır.
İstinat duvarları, tüneller, bahçe duvarları, köprüler, güneş enerji sistemleri, ATM’ler, kuleler, her türlü direkler, totemler, apartmanlar, AVM’ler, iş merkezleri, villalar, otogar binaları, gar binaları vb YAPI sınıfına girer. Bina sınıfını ise sadece konutlar, villalar, apartmanlar, iş merkezleri, otogar binaları, gar binaları, diskotekler, AVM’ler vb oluşturur. Dikkat edileceği üzere YAPI kavramı çok genel bir kavram olup yeraltı/yerüstü tüm inşai faaliyetleri/tesisleri kapsar. BİNA kavramı ise daha dar olup insanların, hayvanların çeşitli amaçlarla kullandığı korunaklı tesislerdir. Her BİNA aynı zamanda bir YAPI’dır ancak her YAPI aynı zamanda bir BİNA değildir.
3194 sayılı İmar Kanunun 21.maddesi her YAPI’nın ruhsata tabi olduğunu söyler. Bu tanımda dikkat edilmesi gerekli husus “SABİT VE MÜTEHARRİK” ifadesidir. Müteharrik hareket eden, hareketli anlamına gelir. Yani hareket eden tesisleri de kanun yapı sınıfına sokmuştur. Konteynerlerin tekerlekli olması, zemine ankre edilmemesi, hemen kaldırılıp götürülebilmesi onu YAPI olmaktan çıkarmaz. Her ne şekilde olursa olsun konteynerlerde YAPI statüsündedir. Bazı idareler ruhsata tabi olup olmama durumunu tesisin mobil olma durumuna, tekerlekli olma durumuna, zemine bağlantılı olup olmama durumuna göre belirlese de bu uygulamalar kanuna uymayan uygulamalardır.
Sonuç olarak konteynerler sabitte olsa, tekerlekli de olsa, zemine bağlantılı olsa da olmasa da ruhsata tabi tesislerdir. İlgili idareler bu tip tesisler için ruhsat alınmadığında 3194 sayılı İmar Kanununun 32. ve 42. maddelerine göre işlem yapmak zorundadır.
Ahmet ÇELİKKOLLU
İnşaat Mühendisi
ESKİŞEHİR
05454019515
