Elektronik Beton İzleme Sistemi (EBİS)
“e-beton” olarak adlandırdığımız “Elektronik Beton İzleme Sistemi (EBİS)” ya da “çipli beton” ile inşaat sahasında beton numunelerinin içine yerleştirilen özel çipler sayesinde, elektronik ortamda beton numunelerinin takibinin yapılmasını sağlamaktadır. Bu çipler yardımıyla numunenin ne zaman kırım testine tabi tutulacağından hangi laboratuvarda kalite kontrolü yapılacağına kadar olan süreçteki tüm bilgiler elektronik ortamda kayıt edilmektedir. (Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 2019).
AVANTAJLARI
- Betonun kontrolünün daha sağlıklı ve emniyetli olarak yapılması hedeflendiği bu sistemde ülkemizin deprem bölgesi olmasına karşın daha güvenli yaşam alanları sunmaktadır.
- EBİS ile birlikte betonun; numunesini alma, numunelerin şantiye çıkışı ve kürleme süreçlerinin gözetim altında olması ve şantiye ve laboratuvar alanlarından beton kalitesini belirleyen hataların, kayıp ve kaçakların önüne geçilerek, güvenli bir numune alım aşaması oluşturulmaktadır.
- Bu sistem ile beton numunesi aldığımız yer, zaman ve beton kırım sonuç rapor verileri ile deneyle ilgilenen persolen ve beton numunesi alındığına dair tanık gösterilen teknik personel bilgilerinin elektronik ortamda tutulacağı, tüm ülke bazında, il, ilçe, laboratuvar veya yapı denetim sistemlerinde görülmektedir.
Elektronik Beton İzleme Sistemi (EBİS)’nin Hedefi
- Tüm ülke dahilinde beton döküm işleminde, esas alınan standartlara uygun taze betondan numunenin alınması
- 16 saat – 72 saat zaman aralığında şantiye çıkışı yapıldığının kontrol edilm33esi
- Kürleme sürelerinin kontrolün yapılması
- Laboratuvar sahasında beton basınç dayanım denetimlerinin yapılması
- Test kırım sonuçlarının doğru bir şekilde raporlanması
- Dışarıdan gelebilecek engellerden koruyarak beton numunelerin takibini sağlamaktadır. (Kaya, 2018).
Çiplere Erişimi Sağlayan Kurum Ve Kuruluşlar
Çipli beton sistemi ile beton standartları esas alınarak, proje tespitine göre uygulamaya dair yapılmakta olan tüm işlemler Çevre ve Şehircilik Bakanlık kurumu tarafınca izlenme imkanı sağlayacaktır.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Aselsan işbirliği ortaklığında gelişmekte olan sistemin, Yapı denetim sistemleri, Laboratuar kurumları ve Müteahhitlerin birbiriyle oluşturduğu ticari bağlantı sebebiyle su istimale uğrayabildiğinden dolayı denetim sisteminin EBİS yazılımı yürürlüğe geçti. Taze beton dökümünde alınacak taze beton numunelerinin içerisine Aselsan tarafınca belirlenen esaslara dair özel olarak hazırlanan beton çip etiketi konulur.
ÇİPLİ BETON NUMUNESİ ALMA VE RAPORLANMA
Beton dökümü belirlenen adreslere Yapı denetim sistemi kurulu tarafınca bir gün önceden sorumlu laboratuvara haber verilir. Alınan bütün beton numunelerinin içine etiket konulur. Yapıya ait bilgiler ve sahaya götürülüp şantiye alanına dökülen betona ait bütün bilgiler laboratuvar personelleri tarafından elektronik beton izleme sistemi uygulamasının mobil yazılım kısmına kaydedilir.
Çip yerleştirilen numunelerin inşaat sahasından ayrılması esnasında, denetim görevlileri tarafından el terminali ile okutularak elektronik beton izleme sisteminin mobil yazılım kısmı üzerinden şantiye çıkış işlemi sisteme kaydedilir.
Beton numuneleri toplama deposuna getirilen numuneler, kür havuzuna konulmadan önce el terminali ile elektronik beton izleme isteminin mobil yazılım kısmı üzerinden okutulur. Saha alanında sorumlu denetim elemanı tarafından elektronik beton izleme sisteminin mobil yazılım kısmı üzerinden beton dökümü ve numune alımı ile ilgili olarak süreçleri için onay işlemi verilir.
Beton numuneleri ile ilgili olarak beton kırım cihazı ile deney yapılıp deney raporu, elektronik beton izleme sisteminin mobil yazılım kısmı üzerinden sorumlu kullanıcı adı ve şifresi ile giriş yapılarak onay verilir.
RFID Etiketleri
RFID beton çip etiketleri, numuneleri tanımlama ve mikroçip sayesinde içine numune hakkında bilgiler kaydedilecek otomatik tanıma yöntemidir. Radyo Frekansı ile Tanımlama (RFID) etiketleri kullanılarak beton kalite kontrolü başarılı bir şekilde gerçekleştirilir.
İnşaat yapılarında kullanılan betonun belirlenen standartlara uygunluğu analiz etmeye dair tüm çalışmalar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın denetiminde gerçekleşmektedir. Ayrıca beton çiplerine erişim bakanlık onayı dışında müdahale yapılmamaktadır. Deneylerin gerçekleştirildiği cihazlara da sadece bakanlık onayı ile erişilebilmektedir. Beton çiplerin yerli üretimini ise Aselsannet kurumu tarafından yapılmaktadır.
Şekil 1. EBİS Merkezi Yazılımında Tanımlanan Kullanıcı Adı Ve Şifre Bilgileri Ekranı
Şekil 2. Dökümü Yapılan Taze Beton Harmanı Numune Alımı İçin Başka Bir Yerde Homejen Hale Getirilir
Şekil 3. Taze Beton Harmanı Şişleme İşleminden Sonra Rfıd Etikete Zarar Vermeden Beton İçine Yerleştirilir
Şekil 4. Mobil Uygulama Üzerinden Veri Girişi Yapılır Ve El Terminali İle Hazırlanan RFid Çipli Beton Numunesi Okutulur
Şekil 5. Numune Alımı Yapılacak Çiplenmiş Numuneler “Başla” Butonuna Basıldıktan Sonra RFID El Terminali İle Okutulur
Şekil 6. El Terminali Yardımıyla Okuma İşlemi
Şekil 7. El Terminali İle Okuma İşlemi Tamamlanan Numunenin Sahadan Çıkışı Yapılır
Doğan, Seray. Yapı performansında elektronik beton izleme sisteminin etkilerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. 2020
