Çoğu yazımızda genelde depremde yapılması gerekenler üzerinde duruyoruz. Bu yazımızda diğer içeriklerimizden farklı olarak deprem esnasında yapmamanız gerekenler üzerinde duracağız. Çünkü bir deprem ülkesi olan ülkemiz, her zaman yeni bir deprem tehlikesi altında ve ne zaman, nerede bir deprem olacak bilemiyoruz. Dolayısıyla bu konuları iyi anlamamız gerekli.
Öncelikle deprem meydana gelmeden önce yapmamanız gereken şeyler üzerinde biraz duralım akabinde deprem esnasında yapmamamız gerekenlere geçeceğiz.
Öncelikle
- Yerleşim bölgeleri titizlikle belirlenmeli ve kaygan ve ovalık bölgeler iskana açılmamalıdır. Bu çoğu zaman ölümcül olabilen bir seçim.
- Konutlar gevşek toprağa sahip meyilli arazilere yapılmamalıdır.
- İmar planında konuta ayrılmış yerler dışındaki yerlere ev ve bina yapılmamalıdır.
- Dik yarların yakınına, dik boğaz ve vadilerin içine bina yapılmamalıdır.
- Çok kar yağan ve çığ gelen yamaçlarda bina yapılmamalıdır.
- Konutların deprem sigortası ihmal edilmemelidir.
- Bu önlemlerin yanı sıra, yapısal olamayan, yani binadan değil de eşyalardan kaynaklanacak hasarlardan korunmak için günlük kullandığınız eşyalarımızın ev içerisine yerleştirilmesinde de gerekli önlemleri almalı, deprem esnasında başınıza düşüp sizi yaralayacak konumda olmamalıdır.
Peki olası bir deprem esnasında ne yaparsak bizim için kötü olur?
Bina İçerisindeyseniz;
Belkide en önemli konulardan biri de panik yapmamak. Deprem esnasında ne yapmanız gerektiğini yahut ne yapmamanız gerektiğini çok iyi bilseniz dahi panik içerisinde olursanız bunları uygulamakta zorlanabilirsiniz. Eğer paniğinizi yenemeyeceğinizi düşünüyorsanız depremden önce, yılda bir kez de olsa depreme alışmak adına, ailenizle deprem tatbikatı yapın ve mutlaka çevrenizde bulunan bir deprem müzesini ziyaret edin tüm ailenizin bu bilince sahip olmasını sağlayın.
O halde ilk kural;
- PANİK YAPMAYIN!
BİNA İÇERİSİNDESİNİZ VE DEPREM OLDUĞUNU ANLADINIZ.
- Sabitlenmemiş dolap, raf, pencere vb. eşyalardan uzak durun.
- Varsa sağlam sandalyelerle desteklenmiş masa altına veya dolgun ve hacimli koltuk, kanepe, içi dolu sandık gibi koruma sağlayabilecek eşya yanına çömelerek hayat üçgeni oluşturun.
- Başınızı açıkta bırakmayın, başınızı iki el arasına alınarak veya bir koruyucu (yastık, kitap vb) malzeme ile korumaya çalışın.
- Bu pozisyonunuzu asla bozmayın sarsıntı geçene kadar bu pozisyonda bekleyin.
- Bunu sağlayamazsanız güvenli bir yer bulup, diz üstü ÇÖKÜN, Başınızı ve ensenizi koruyacak şekilde KAPANIN, Düşmemek için sabit bir yere TUTUNUN.
- Merdivenlere ya da çıkışlara doğru KOŞMAYIN. Yukarıda bahsini geçtiğimiz pozisyolara geçmeniz çok önemli deprem esnasında refleks olarak çıkışa kaçmanız gerektiğini düşüneceksiniz eğer çıkış size çok yakın değilse yani zemin katta değilseniz sakın bu hataya düşmeyin ne asansör ne de merdivenlere yönelmeyin. Bunun yerine hayat üçgeni oluşturmaya çalışın.
- Dediğimiz gibi kesinlikle asansör kullanmayın
- Balkona çıkmayın.
- Balkonlardan ya da pencerelerden aşağıya atlamayın atlamaya çalışmayın.
- Telefonları acil durum ve yangınları bildirmek dışında kullanmayın.
- Kibrit, çakmak yakmayın, elektrik düğmelerine dokunumayın.
- Mutfak, imalathane, laboratuvar gibi iş aletlerinin bulunduğu yerlerde; ocak, fırın ve bu gibi cihazlar kapatılmalı, dökülebilecek malzeme ve maddelerden uzaklaşılmalıdır. Bu malzemelerin yakınında durmayın.
- Sarsıntı geçtikten sonra elektrik, gaz ve su vanalarını kapatılmalı, soba ve ısıtıcılar söndürülmelidir.
- Diğer güvenlik önlemleri alınarak gerekli olan eşya ve malzemeler alınarak bina daha önce tespit edilen yoldan derhal terk edilip toplanma bölgesine gidilmelidir.
- Okulda sınıfta ya da büroda ise sağlam sıra, masa altlarında veya yanında; koridorda ise duvarın yanına hayat üçgeni oluşturacak şekilde ÇÖK-KAPAN-TUTUN hareketi ile baş ve boyun korunmalıdır.
- Pencerelerden ve camdan yapılmış eşyaların yakınında durmayın
Açık Alandaysanız;
- Enerji hatları ve direklerinden, ağaçlardan, diğer binalardan ve duvar diplerinden uzakta durun. Açık arazide çömelerek etraftan gelen tehlikelere karşı hazırlıklı olunmalıdır.
- Toprak kayması olabilecek, taş veya kaya düşebilecek yamaç altlarında bulunulmamalıdır.
- Böyle bir ortamda bulunuluyorsa seri şekilde güvenli bir ortama geçilmelidir.
- Binalardan düşebilecek baca, cam kırıkları ve sıvalara karşı tedbirli olunmalıdır.
- Toprak altındaki kanalizasyon, elektrik ve gaz hatlarından gelecek tehlikelere karşı dikkatli olunmalıdır.
- Deniz kıyısından uzaklaşılmalıdır.
Sizler için daha yararlı olması adına Barış Özcan’ın hazırladığı bu videoyu izleyebilirsiniz.
