Çin, Nükleer Füzyon Enerjisi Arayışında: Çin’in Yapay Güneşi Nedir?
Çin Ulusal Nükleer Kurumu (CNNC), Çin’in en büyük ve en gelişmiş nükleer füzyon deneysel araştırma cihazı HL-2M Tokamak’ın, hidrojen ve ağır hidrojen gazlarını kullanarak Güneş’te meydana gelen doğal tepkimelerin benzerlerini elde etmek için tasarlandığını açıkladı. Yapılan bu nükleer füzyon enerjisi araştırma cihazı sonrası gündemde yapay güneş olarak yer buldu.
Çin, 4 Aralık 2020 Cuma günü, kontrollü nükleer füzyon yoluyla temiz enerji arayışında bir adım daha atarak, güneşten 10 kat daha sıcak bir sıcaklıkta çalışan yeni nesil nükleer füzyon reaktör araştırma tesisi olan yeni “yapay güneş”i etkinleştirdi.
China National Nuclear Corporation’a (CNNC) göre, HL-2M Tokamak cihazı 150 milyon Santigrat derecede çalışabiliyor. Bu değer, HL-2A adlı önceki versiyondan neredeyse üç kat daha sıcak.
Güneşin yakıt olarak hidrojen ve döteryum gazları kullanarak enerji üretme şeklini taklit eden bu tür ultra yüksek sıcaklık üretme yeteneği, füzyon sürecinin araştırılması için yeterli ve gereklidir. Güneş yalnızca 15 milyon santigrat derece sıcaklıkta çalışır. Çin’de yapılan çalışmalar, literatüre ‘yapay güneş’ kavramını kazandırdı. Çin dışında pek çok ülke nükleer füzyon enerjisi arayışında araştırma ve çalışma yapıyor. Rakip diğer ülkelerde durum şu şekilde ilerliyor.
Diğer Nükleer Füzyon Enerjisi Çalışmaları
Güney Fransa’da yapım aşamasında olan Uluslararası Termonükleer Deneysel Reaktör (ITER), 150 milyon Santigrat dereceye kadar çalışacak şekilde tasarlandı. Kore Füzyon Enerjisi Enstitüsü ise, kasım ayında reaktörünün en az 20 saniye süreyle 100 milyon Santigrat derece sıcaklıkta çalışmayı başardığını duyurmuştu.
CNNC’nin Güneybatı Fizik Enstitüsü’ndeki Füzyon Bilimi Enstitüsü baş mühendisi Yang Qingwei, cuma günü Xinhua tarafından HL-2M’nin 10 saniyeye kadar manyetik plazma hapsi süresine ulaşabileceğini söyledi. Enstitü müdürü Xu Min, “HL-2M, Çin’in en iyi parametrelere sahip en büyük yapay güneşidir” dedi. Yeni tesis ayrıca HL-2A’ya kıyasla üç kat daha fazla plazma hacmine ve altı kat daha fazla plazma akım yoğunluğuna sahip. Projeyi denetleyen CNNC tarafından yapılan açıklamaya göre, bu, Çin’deki füzyon üreteci teknolojisinin araştırma ve geliştirmesini önemli ölçüde iyileştirecek. Yang, projenin ABD, Hindistan, Japonya, Rusya ve Güney Kore ile birlikte Çin’in de üyesi olduğu ITER için “önemli bir dönüm noktası” olacağını söyledi.
Çin, gelecek yıl deneysel bir reaktör inşa etmeyi, 2035 yılına kadar endüstriyel bir prototip oluşturmayı ve 2050’ye kadar büyük ölçekli ticari kullanıma girmeyi planladığı için füzyon teknolojisini geliştirmeyi hedefliyor.
