Çelik yapılar hayatımızın pek çok yerine nüfuz etmiş durumda. Çelik yapılar ve özellikleri nelerdir? Farklı kullanım alanları nerelerdir? Gelin birlikte göz atalım.
Çelik, homojen ve izotrop bir yapı malzemesidir. Mekanik olarak işlenebilen yani, dövülerek, preslenerek ve haddelenerek şekil alabilen demir alaşımlarına çelik denir.
Çeliğin mekanik özelliklerini belirleyici en önemli parametre içeriğindeki karbon miktarıdır. Çelik içindeki karbon arttıkça çeliğin mukavemeti ve sertliği artmaktadır. Ancak sertliğin artması sünekliğin azalması anlamına gelmektedir. Çelik türleri içerdikleri karbon miktarına göre sınıflandırılırlar.
İçindekiler
Çelik Yapılar ve Özellikleri
- Çelik çevre dostu ve sürdürülebilir bir yapı malzemesidir.
- Büyük dayanıklılığa sahiptir.
- Diğer malzemelerle karşılaştırıldığında oldukça hafiftir.
- Çelik konstrüksiyon üretmek için düşük miktarda enerji gerekir.
- Kolay geri dönüştürülebilen dünyanın en geri dönüştürülebilir malzemesidir.
- Eşsiz manyetik özellikleri, geri dönüştürülürken akıştan geri kazanılmasını kolay kılar.
- Çeşitli şekillerde tasarlanabilir.
- Mühendislik çelikleri genel mühendislik ve imalat sektörlerinde kullanılmaktadır.
- Otomobil endüstrisinde yüksek oranda kullanılmaktadır. Araba gövdesinde, kapılarda, motorda, süspansiyonda ve iç kısımda farklı çelik türleri kullanılır. Bir arabanın ortalama %50’si çelikten imal edilir.
- CO2 emisyon salınımını azaltır .
- Her tür enerji sektörü, altyapı ve kaynak çıkarma işlemleri için çelik talep eder.
- Paslanmaz çelikler, boru hatları üretmek için kullanılır.
- Tarım araçları ve makineleri gibi endüstriyel ürünler üretmek için kullanılır.
- Kolay kaynaklanabilme özelliği ve işlenebilirliği nedeniyle çelik, modern mimaride öne çıkan bir özellik haline gelmiştir.
- Paslanmaz çelik hijyenik bir ortam sağlar.
- Büyük saclar yapmak için kullanılan daha geniş bir sıcaklık aralığına sahiptir.
- Güneş, hidro ve rüzgar enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynakları paslanmaz çelik bileşenleri kullanmaktadır.
- Bina inşaatı için yumuşak çelik kullanılır. Aynı zamanda oldukça tercih edilen bir yapı çerçevesi malzemesidir.
Çelik Yapıların Avantajları & Dezavantajları
Çelik yapılar başlı başına bize avantaj sunmaz. Her malzemede olduğu gibi dezavantajları da mevcuttur. Birlikte avantaj ve dezavantajlarına göz atalım.
Avantajları
- Çelik ürünleri, üretimi fabrikasyon olması nedeniyle, belirli bir denetimden geçtiği
düşünülerek malzeme güvenlik katsayısı küçük alınır.
- Elastisite modülünün büyük olması nedeniyle, eğilme rijitliğinin etkili olduğu elemanlarda
ekonomik çözümler verir.
- Prefabrik olması nedeniyle, inşaat süresi hızlıdır ve hava koşullarından etkilenmez.
- Yapı elemanları kolay değiştirilebilir, takviye edilebilir ve gerektiğinde başka yerlerde kullanılabilir.
Dezavantajları
- Yanıcı olmamakla birlikte, ısı yükseldikçe mukavemetinde ve elastisite modülünde hızlı
düşüşler meydana gelir.
- Su veya diğer kimyasal maddeler ile teması halinde paslanma (korozyon) olayını başlatır
ve korozyon malzemenin mukavemetini azaltır. Bu nedenle, çelik yapılar periyodik
olarak bakımdan geçirilmelidir.
- Ses ve ısı yalıtımı bakımından çok iyi bir iletken olması nedeniyle yalıtım önlemi
alınmalıdır.
