Beton kısacası çimento, agrega ve suyun birleşiminden oluşur. 1 metreküp betonun içinde yaklaşık hacim olarak; %10 çimento, %70 agrega, %20 su içerir. Betonun basınç dayanımı yüksek, çekme dayanımı ise çok düşüktür. Çekme dayanımının sağlanması için betonarme yapılır. Çelik malzemenin beton içine yerleştirilmesi ile betonarme oluşur.
Çimento: Agrega tanelerinin arasındaki boşluğu doldurur. Su ile reaksiyona girerek tanecikleri birbirine bağlar.
Bazı çimento çeşitleri:
- Portland Çimentosu
- Portland Kalkerli Çimento
- Yüksek Fırın Cüruflu Çimento
- Puzolanik Çimento
- Portland-Kompoze Çimento
- Harç Çimentosu
- Beyaz Portland Çimentosu
- Sülfata Dayanıklı Çimento
- Kalsiyum Alüminat Çimentosu
Betona bazı özellikler kazandırmak için kimyasal katkılar kullanılabilir. Kullanım amaçlarından bazıları:
- Priz süresi değiştirmek
- Donmayı önlemek
- Su veya buhar sızmasını önelemek
- Donatının pasını önlemek
- Akışkanlık sağlamak
Priz: Betonun katılaşma olayına priz denir. Prizin hızlanması veya yavaşlaması için ihtiyaca göre beton veya çimento içinde katkı maddeleri kullanılabilir.
Dozaj: 1 metreküp betonun içerisindeki çimentonun kg miktarıdır. Genelde 300 dozlu beton kullanılır.
Vibratör Kullanımı:
- Beton dökülürken uygulanmalıdır.
- Betonun donatı ile kenetlenmesi sağlanır.
- Betonun basınç dayanımının artmasını sağlar.
- Beton içerisindeki boşlukları azaltır.
- Betonu dış etkilere karşı daha dayanıklı hale getirir.
İş Derzleri (Soğuk Derz): Büyük hacimli beton dökümlerinde ara vermek gerekebilir. Bu durumda derz bırakmak gerekir.
Betonun Bakımı: Havanın 12-14 dereceden daha sıcak olduğu dönemlerde 7 ila 14 gün arasında sulanması gerekir. Dökümün ertesi günü (12 saat sonra) sulama başlamalıdır. Betonun nemli kalması sağlanmalıdır.
Kalıp: Betonun içine gireceği alanı yaratmak için kullanılır. (kiriş, kolon vs.)
- Kalıp sızdırmaz ve sağlam yapılmalıdır.
- Vibratör etkisine dayanıklı olmalıdır.
- Kalıp yağı donatıyı kirletmemesine dikkat edilmelidir.
- Ahşap kalıpların beton içindeki suyu çekmemesi için döküm öncesinde ıslatılarak suya doyurulmalıdır.
- Kalıpların patlamaması için kalıp etrafına kurulacak iskeleler sağlam ve yeterli olmalıdır.
Beton Sınıfları: Betonlar iki ayrı standart altında sınıflandırılır.
Bunlardan ilki C20, C35 gibi gösterilen betonlardır:
- C16 ile C50 arasındaki betonlar normal dayanımlı betonlardır.
- C50’den daha büyük betonlara yüksek dayanımlı betonlar denir.
İkinci sınıflandırma çeşidi C25/30 gibi gösterilen betonlardır. Burada C (beton), 25 (silindir standart basınç dayanımı), 30 (küp standart basınç dayanımı)
Sargı (Etriye) Nedir?
Kolonu veya kirişi belli aralıklarla saran donatıya etriye denir.
Etriye boyuna donatılara bağlanarak kullanılır. Bağ teli yetersiz olan etriyeler betonun dökülmesi ile alta doğru kayarak düzensizlik oluşturur.
Etriyenin yetersiz olması;
- Etriye aralıkları fazla ise beton ezilir ve dökülür.
- Etriyede kanca yoksa sargı etkisini kaybeder ve betondan sıyrılır.
- Kolon kiriş birleşim noktasında etriyeler seyrek ise birleşim noktasındaki beton ufalanır.
Betonla ilgili karşımıza en sık çıkacak konuları incelemeye çalıştık.
