Binaların altında bulunan fırınlar, yüksek ısı nedeniyle betonun kolay kırılır hale getirip (gevrek davranması), olabilecek depremde faciaya davetiye çıkarıyor. 2014 yılında yapılan düzenlemeyle fırınların bina altlarına açılmasının önü büyük ölçüde engellendi. Ancak Ülkemizdeki fırınların büyük çoğunluğu hala bina altlarında.
Olası depremlere yönelik hazırlıklar tartışılırken uzmanların dikkat çektiği tehditlerden birisi de apartman altı fırınlar. Uzmanların, ‘Bina betonunu kolay kırılır hale getiriyor’ uyarısı yaptığı fırınların apartman altında bulunması yasak. Çünkü apartman altında yüksek ısı üreten taş fırınlar, neme sebep oldukları için zamanla beton üzerinde genleşme ve kolonlarda esneme yapıyor. Apartman altındaki fırınların ısı değişimin binanın taşıyıcı sistemlerine zarar vermemesi, gerekli teknik koşulların sağlanması amacıyla 2005 yılında fırınlara yeni standartlar getirildi.
Milliyet gazetesinden Gökhan Kam’ın haberine göre, Van depreminin ardından 2014 yılında İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin yönetmeliğe, ‘Ekmek fırınlarının bu amaca tahsisli ayrık nizamda müstakil binalarda açılmış olması’ maddesi eklendi.
‘UNLU MAMUL’ OYUNU
Bu madde uyarınca, büyükşehirlerde ve nüfusu 100 binin üzerindeki yerleşim birimlerinde ekmek fırınlarının müstakil binalarda üretim yapması gerekiyor. Ancak Istanbul’da birçok fırın yönetmenliğe aykırı bir şekilde apartman altlarında üretime devam ediyor. Yönetmelik sonrası bina altlarına fırın açılmasına ruhsat verilmiyor. Birçok işletmeci ise bu yasağı ‘unlu mamul’ ruhsatıyla deliyor. Bu ruhsat, poğaça, börek, pasta gibi mamullerin üretimi için doğalgazlı ve elektrikli fırınlara veriliyor.
“BİNAYA ZARARI KARA FIRINLAR VERİYOR”
İstanbul’da Fırıncılar Odası’na kayıtlı 1110, Ticaret Odası’na kayıtlı ise 2 bin 264 fırın var. Fırınların büyük bölümü ise apartmanların altında hizmet veriyor. O fırınlardan birini Esenler Birlik Mahallesi’nde Kamil Akdoğan işletiyor. 45 yıldır fırıncılık yapan Akdoğan’ın “Yönetmeliğe aykırı ama bir çok apartmanın altında fırın var. Bunların arasında ruhsatsız olanlarda var. Denetlemeler oluyor ama bize bir şey diyen yok. Tehlikeye karşı fırınla duvar arasında, mıcır, cam yünü, asbest tozu ve tekrar betondan oluşan 4 kat izolasyon var” dedi.
Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan alınmış izni olduğunu ancak belediyeden alınmış bir ruhsatı olmadığını söyleyen fırıncı Musa Güzel, “Normalde olması gerekiyor. Uzmanlar gelip inceleme yaptı. Bu fırın doğal gazla çalışıyor. Binaya zararı kara fırınlar veriyor” dedi.
“ESKİ BİNALAR RİSK ALTINDA”
Haberde görüşlerine yer verilen İnşaat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Cemal Gökçe, “Ateş yapıya her zaman zarar verir. Bugün tonlarca kaliteli iyi malzemeler var. Isıyı kaçırmayacak betonarme sistemine geçmeyecek çerçevede ciddi bir mühendislik kullanılarak yapılmışsa zarar vermeyebilir. Eski binaların altındaki fırınlar için önlem alınmaması büyük risk” değerlendirmesinde bulundu.
