Gazi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü hocalarından Prof. Dr. Süleyman Pampal’ın Ankara ve İç Anadolu’nun genelini ilgilendiren deprem riski ile ilgili bir haberi mevcut.
Haberde de görüldüğü üzere Ankara’nın depremsellik potansiyeli İstanbul’dan pek aşağı değilmiş.
Peki Ankara’da yapılan binaların projelerinin ve uygulamalarının durumu nedir?
Bendeniz Ankara’da proje denetçisi olarak çalışmaktayım. Gelen projelerde gördüğüm durumlar genelde şu şekilde;
Asansör perdeleri ve merdiven perdeleri dışında genelde perde olmuyor.
Peki bu durum TBDY 2018 ‘ e uygun mu?
Evet uygun. Neden uygun açıklamaya çalışacağım. Yönetmeliğin Tablo 4.1 tablosuna baktığımızda A31 şartı var. Bu şartta süneklik düzeyi sınırlı çerçeveli sistem yapıldığında, deprem yükü azaltma katsayısı R = 4 alınıyor. Yani binaya, sünek tasarlandığı durumdan çok daha fazla deprem yükü etkitilerek tasarımcı bir nevi uyarılıyor. Diğer yandan da R=7 veya 8 alınarak da bina yüksek sünek tasarlanabilir. Ama bir açıdan da bazı uzman akademisyenler binalarda, en az % 1 – 1.5 – 2 oranlarında veya başka şekillerde zorunlu perde kullanımlarını öneriyorlar. Ayrıca bu perde zorunluluğunun yönetmeliğe girmesi gerektiğini salık veriyorlar.
Perdelerin deprem dayanımlarının ne kadar önemli olduğu herkesçe biliniyor değil mi?
Bir sosyal medya sitesinde 3. sınıfta olan bir mimarlık öğrencisiyle tanışmıştım. Kendisi hocalarının kendilerine telkin ettiği şekilde, bir mimar kimseyi işine karıştırmaz demişti. Bende kendisine şöyle yazdım: Şimdi 2 m uzunluğunda bir perde düşün. Bu perdenin uzunluğunu 1.5 katına çıkaralım ve 3 m. Yapalım. Perdenin depreme karşı mukavemeti b^3 tür, yani uzunluğunun küpüyle doğru orantılıdır. O zaman 2^3 = 8 mukavemetinde depreme karşı koyar ilk durumda, daha sonra uzunluk 3 m. ye çıkarılınca 3^3=27 mukavemetinde karşı koyar depreme. Bakın uzunluk 3/2=1.5 katı artarken, depreme karşı mukavemet 27/8 = yaklaşık 3 kat artmaktadır. İşte perde bu kadar önemlidir. Arkadaş dedi ki, ben bunu bilmiyordum. Evet bu konuyu değil bir mimarlık öğrencisi, bir kısım tasarımcı inşaat mühendisleri bile bilmiyorlar.
Tasarım ilk olarak mimari çalışmada başlar, eğer bir mimar gerekli taşıyıcı sistem tasarımı yapmayı bilmiyorsa ve özellikle perdelerin önemini bilmiyorsa, Tasarımcı inşaat mühendisi de bunlardan bihaberse artık ne yapılabilir bilmiyorum. Çok güzel bir mimari görünüşe sahip bir bina depremde yerle bir olduktan sonra neye yarar…
FATİH TANER VURAL
PROJE VE UYGULAMA DENETÇİSİ İNŞAAT MÜHENDİSİ
ANKARA GAZİ ÜNİVERSİTESİ
0 532 390 97 73
