Bu yazımızda yapılarda oluşan bozulma tiplerinden biri olan çiçeklenme kavramını inceleyeceğiz.
Kullanıcıların yapılardan bekledikleri özelliklerden biri de konfordur. Bu konforu sağlamak için de yapıdaki nem miktarı belirli bir düzeyde tutulmalıdır. Aksi takdirde yapı elemanlarında kabarma, dökülme, küflenme sonucu hem yapı zarar görmekte hem de kullanıcılar için sağlıksız koşullar ortaya çıkmaktadır.
Çiçeklenme Nedir?
Sertleşmiş beton içindeki, çimento harcındaki bileşenlerin çözünerek dışarı sızması ve yüzeyde kristaller biriktirmesi sonucu oluşan lekelerdir.
Betonun boşluklarında yer alan su, içerisindeki bileşenlerle birlikte yüzeye çıkar ve ardından buharlaşır. Buharlaşan suyun ardından yüzeyde sadece kimyasal tuzlar kalır. Bunun sonucunda da yüzeylerde lekelenmeler görülür.
Yapı Elemanlarına Sızan Sular Ve Kaynakları
Bu suların yapıya, korozyon, duvar hasarları ve yük taşıma kapasitesini azaltma gibi olumsuz etkileri vardır. Başlıca kaynakları şunlardır:
- Yağmur, Kar Suları
- Yer Altı Suları
- Yapı İçerisinde Oluşan Su Kaçakları
- Zemin İçerisinde Bulunan Basınçlı/ Basınçsız Yer Altı Suları
Kimyasal Açıdan Çiçeklenme
Betonun içerisindeki kalsiyum hidroksitin ve diğer tuzların çözünerek beton yüzeyine çıkıp ince beyaz bir tabaka oluşturmasıdır. Bu birikinti tabakasının kalınlığı 3-4 mm arasında değişmektedir.
Birikintinin büyük bir kısmı kalsiyum karbonat olduğu için tabaka beyaz renkte görülür.
Mevsimlerin Çiçeklenmeye Etkisi
Nemli ortamın çiçeklenmeye etkisi büyüktür. Bu nedenle çiçeklenme yağışlı kış sezonlarında maksimum seviyeye ulaşmakta, yaz sezonunda ise minimum düzeye inmektedir.
Su ve rutubet, yağışlı sezonlarda beton içerisinde daha kolay hareket etmekte ve betonu boşluklu hale getirmektedir.
Çiçeklenme Olayına Sebep Olan Etkenler
- Malzemenin yanlış depolanması.
- Linyit kömürü ile pişen tuğlalarda yer alan kükürtlü gazlar.
- Yapının fazla miktarda su ve rutubete maruz kalması.
- Isı değişimleri
Çiçeklenme Nasıl Önlenebilir?
- Bina dışında, dış drenaj yöntemiyle yapı elemanlarına yer altı suyunun ulaşması engellenebilir.
- Zemin alt yapıları, zemin üstüne geçişte iyi bir su yalıtımı ile ayrılmalıdır.
- Temelde bohçalama yöntemiyle(bina temelinin bir membran tabakasıyla sarılması) suyun temel yapı elemanlarına gelmesi engellenebilir.
Sonuç
Yapı elemanlarında hasar oluşumları kaçınılmaz bir durumdur. Önemli olan; bu hasarların niteliğini, oluşumunu, yapıya etkilerini önceden tahmin edip buna göre tasarımlar oluşturabilmektir.
