Alkali-Silika Reaksiyonu Nedir ?
Agregalar genel olarak çoğu zaman beton içinde kimyasal olarak etkisiz olarak varsayılır. Ancak, bazı betonlar içerdikleri alkali hidroksitler sebebiyle agregalarla reaksiyona girebilir. Bu reaksiyonlar uzun yıllar devam ederek betonda genleşmelere ve çatlamalara neden olurlar. Alkali agrega reaksiyonlarının iki türü vardır: alkali-silika reaksiyonu (ASR) ve alkali-karbonat reaksiyonu (ACR).
Alkali-silika reaksiyonu (ASR) daha tehlikelidir, çünkü bu tür reaksiyon gerçekleşen betonlarda reaktif silika materyalleri içeren agregalar daha yaygındır. ASR’da, belirli silika yapıları içeren agregalar, betondaki “alkali hidroksit” ile reaksiyona girerek, çevresindeki ortamdan su emen bir jel oluşturur. Bu jeller, betona zarar verecek kadar geniş bir basınç oluşturabilir.
Alkali Silika Reaksiyonu’nun etkisinde kalan betonda uygulamadan yaklaşık 1 yıl sonra (nem ve sıcaklık bu süre üzerinde etkilidir) harita şeklinde çatlak oluşumları gözlenmektedir. Söz konusu çatlaklar betonun mukavemet ve dayanıklılık özelliklerini olumsuz yönde etkilemekte, estetik görüntüyü bozmaktadır.
ASR etkisi altındaki betonda uygulamadan yaklaşık 1 yıl sonra ( zaman nem ve sıcaklığa bağlı olarak değişebilir) harita şeklinde çatlaklaklar oluşmaktadır. Bu çatlaklar betonun mukavemet ve dayanıklılık özelliklerini zayıflatarak donma çözünme, sülfat etkisi ve diğer fiziksel hasarlara açık hale getirir. Ayrıca estetik olarak betonun görünümünü bozabilir.
Alkali-silika reaksiyonu, bazı ilave katkı malzemeleri kullanılarak kontrol edilebilir. Uygun oranlarda, silis dumanı, uçucu kül ve yüksek fırın cürufu, alkali-silika reaksiyonuna bağlı olarak genleşmeyi önemli ölçüde azaltır veya tamamen ortadan kaldırabilir. Ek olarak, ASR’yi azaltmak için lityum bileşikleri kullanılır. Tüm ASR jel reaksiyonlarının yıkıcı şişlik üretmediğine dikkat etmek de önemlidir. Bu sebeple beton üretilmeden önce ASR reaksiyonuna karşı önlemler alınmalıdır.
Yeni Betonda Alkali-Silika Reaksiyonunun Önlenmesi
ASR potansiyeli olup olmadığını belirlemek ve onu kontrol edecek malzemeleri seçmek için aşağıdaki akış şemasındaki adımları izleyin. Daha fazla bilgi için farenizi akış çizelgesi kutularının üzerine getirin.
Ek kaynaklar:
Daha detaylı bilgi için ÇİMSA ‘nın hazırladığı ” Betonda Dayanıklılık Sorunları ve Çözümleri- Alkali Silika Reaksiyonu (ASR) ” içeriğini inceleyebillirsiniz.
Kaynak: https://www.cement.org/
