(Yazı inşaat mühendisleri düşünülerek kaleme alınmıştır)
Bilgisayar yazılımları(programlar) proje üretimini gerçekten kolaylaştırdı. Yönetmeliklerin, teknik insanlardan çok fazla tahkik talep etmesi, yazılımları vazgeçilmez kılıyor. Ancak ülkemizde yazılım kullanımının esas nedeni bu değil. Ülkemizde yazılım kullananların birinci amacı bilgi eksikliklerini gizlemek(gizlemek). Mühendislerin geneli adeta mühendislik diplomasini yazılıma devretmiş durumda.
Yazılımı olan mühendis zannediyor ki, yazılım her şeyi doğru hesaplar, benim bir şey bilmeme gerek yok. Bu düşünce tarzı tatbiki yönetmeliklerden pek hoşlanmayan, çalışmayan, kendini geliştirmeyen ülkemiz mühendislerinin de çok hoşuna gidiyor(genellikle)
Peki, içerisinde suçlamaların da bulunduğu bu iki paragrafı neye istinaden yazıyorum, yoksa uyduruyor muyum?
Uydurmuyorum. Söz konusu bu iki paragrafı, 5 metrelik basit bir kirişi çözmek için, önce güzelce diz üstü bilgisayarını açan, sonra yazılım kilidini takan, güzel bir dosya açan, sonra akslar atan, kiriş kenarına kolon koysam mi koymasam mi diye düşünüp en sonunda kolon koyup çözüm yapan, oradan bulduğu sonuçları basit kiriş çözdüm diye dolaşan mühendisleri gören bir kişi olarak yazıyorum.
Uydurmuyorum, söz konusu bu iki paragrafı, 25 katlı bir yapıyı yazılımda dizayn ettirip de 2 metrelik konsol bir kirişi çözemeyen mühendisleri tanıyan bir kişi olarak yazıyorum.
Örnekleri çoğaltmak mümkün ama gereksiz.
İşin doğrusu ise bizim yazılımı yönetmemiz, bizim yazılımdan bir şeyler talep etmemiz. Yazılım kullanmak bilinenin aksine mühendisin bilgi eksiğini kapatmaz. Aksine yazılım kullanıyorsanız daha fazla bilgi sahibi olmalısınız, konuya daha fazla hâkim olmalısınız. Yoksa saniyeler içinde yüzlerce toplama çıkarma yapabilen bu aletler sizi yutar.
Yazılım kullanan mühendis bir de yeterli bilgi birikimine sahipse önünde hiç bir engel yoktur. Yazılım kullanırken de aynen el ile hesap yapar gibi kolonun, kirisin, içine girmek, sayılarla boğuşmak gerekir. Saniyeler içerisinde alternatif denemenin faydalarından yararlanmak gerekir. Yazılım kullanmak demek, bir takım elemanları büyütmek, olmadı küçültmek ve böylece yönetmeliği sayısal olarak sağlamak demek değildir.
Yazılım kullanıcılar ne kadar iyi ise, yazılım yapanlar da o kadar iyi olur, taleplere cevap vermeye çalışır. Mesela bir proje yaptınız. Ortada ki bir kolon kesilse yapının durumu ne olur? Ya da yerleşimi özel bir kiriş kesilse yapının durumu ne olur? Bu tur talepler yazılım kullanıcıları tarafından yapıldığı takdirde, yazılımlar da bu bağlamda eklemeler yapacaktır.
İleriyi gören, iyi bir yazılım kullanıcısı, yeni proje de bile, dizayndan sonra, sanki bina mevcutmuş gibi bir performans analizi gerçekleştirmelidir. Yönetmeliğimiz düşünüldüğünde, mevcut yapı ile yeni yapılacak yapıların hesap tekniklerinde farklar olduğu görülebilir. İleriki yıllarda herhangi bir tadilat, büyütme, küçültme gibi durumlar da performans analizinin zorunlu olduğu düşünülürse bu ikinci analizin ne kadar önemli olduğu görülebilir. Doğrusal hesap yöntemleri ile yapılmış bir yeni yapı projesinin, performans analizinde gerekli seviyeyi sağlamadığına defalarca şahit olduk. Ancak bunu olumsuz bir eleştiri olarak söylemiyorum Bilakis doğal bir durum. Çünkü doğrusal yöntem ile sekil değiştirme esaslı hesap temel de farklı ve uyumsuzluk normal. Mühendis sadece bunun önlemini önceden alabilir.
Sanırım mühendislerin her zaman aklında tutması gereken şey, mühendisin kendileri olduğu. Yazılım sadece bir araç. Toplama çıkarmayı çok hızlı yapabilen bir unsur. Bu hızlı unsurla başa çıkabilmekte ancak yeterli ve nitelikli bilgi ile mümkün. Yazılım kullanan mühendisler ne kadar yeterli ise, yazılım yapıcılar o kadar kaliteli, o kadar kapsamlı yazılım üretmek zorunda da kalacaklar. Hayat onlar içinde zorlaşacak…
Ahmet CELIKKOLLU
İnşaat Mühendisi
ESKISEHIR
