Beton dökümü esnasında hava sıcaklığı 5 ile 32 oC arasında ise bu, hava sıcaklığının beton için normal olarak kabul edilen seviyede olduğunu gösterir. Bu sıcaklık aralığı dışındaki değerler ise olumsuz iklim koşulları olarak adlandırılır. Olumsuz iklim koşulları altında beton dökülmek istenirse bir takım önlemleri almak gerekmektedir.
Sıcak hava koşulları altında beton üretimi ve dökümü nasıl yapılmalıdır?
Sıcak hava koşulları taze betonda suyun buharlaşmasını hızlandırır bundan dolayı betonun üretimi, yerleştirilmesi ve kürü esnasında bazı problemler ile karşılaşılabilir. Bu durumun önüne geçilmezse taze betonda su içeriği düşer, düşük su/çimento oranı ile karşılaşılır. Betonun işlenebilirliği de azalır. Kıvamı yeniden eski haline getirmek de kimyasal katkılar ile mümkündür.
Çimentonun hidratasyonu sıcaklık artışı ile hızlanmaktadır. Bununla birlikte priz süresi kısalır, plastik büzülme ve plastik oturma çatlaklarının da artması kaçınılmazdır.
Sertleşmiş betonda ise çatlak oluşumu sonucu geçirgenlik artışı olur ve donatı korozyon riski artar.
TS 1248, beton dökümü esnasında hava sıcaklığının ortalama 3 gün peş peşe 30’u ve üstünü bulmasını sıcak hava olarak tanımlar.
Sıcak hava koşullarında beton üretimi için alınması gereken önlemler şöyledir;
- Suyun soğutularak kullanılması(Örneğin karışım suyu olarak buz kullanımı)
- Agreganın soğutulması ( Agregaları gölgede tutmak ya da soğuk su tanklarına daldırarak sıcaklığını düşürmek)
- Çimentonun soğutulması
Sıcak hava koşullarında beton dökümü için alınması gereken önlemler;
- Beton dökümü sıcaklığın en düşük olduğu saatte yapılmalıdır.
- Beton yerleştirilmesinde kullanılacak tüm araç gereçler gölgede tutulmalı,mümkünse beyaza boyanmalı veya üstlerine ıslak bir bez örtülmek sureti ile güneşten korunmalıdır.
- Kalıplar beton dökümü öncesi soğuk su ile nemlendirilmelidir.
- Betonun taşınması ve yerleştirilmesi vakit kaybedilmeden yapılmalıdır.
- Kür işlemi geciktirilmemelidir.
Soğuk hava koşulları altında beton üretimi ve dökümü nasıl yapılmalıdır?
Türk Standartlarına göre günlük ortalama hava sıcaklığının üç gün süreyle 5 dereceyi ve altını bulması soğuk hava koşulu olarak tanımlanır. Bu gibi durumlarda donmanın prizden önce veya sonra meydana gelmesiyle olumsuz etkiler kendini gösterecektir.
Beton prizini almadan donma olursa, karışım suyunun donmasıyla birlikte hacim artışı görülür. Hidratasyon için gerekli suyun donması sonucu priz gecikir. Çözülme meydana geldiğinde beton tekrar sıkıştırılmalı ve prizini alması sağlanmalıdır. Bu işlem de oldukça güçtür.
Beton prizini aldıktan sonra donma olursa ve beton dayanımını almamış ise hasar telafisiz olacaktır. Ancak dayanımını almış beton kendini bu durumda koruyabilir.
Soğuk hava koşullarında beton üretimi için alınması gereken önlemler;
- Antifriz kullanmak
- Priz hızlandırıcı kullanmak
- Karışım suyu, agrega ve çimentonun ısıtılarak kullanılması
Soğuk hava koşullarında beton dökümü için alınması gereken önlemler;
- Don riski olan hava koşullarında beton dökümü yapmaktan mümkün mertebe kaçınılmalıdır.
- Yüksek çimento dozajı ile düşük su/çimento oranı kullanılabilir.
- Priz hızlandırıcı ve hava sürükleyici katkı kullanılmalıdır.
- Döküm öncesi kalıplarda buz oluşumu engellenmelidir.
Beton dökümünde en önemli aşamanın, döküm öncesinin doğru bir şekilde planlanması aşaması olduğu unutulmamalıdır. Beton dökümü öncesi ve sonrası işlemlerin, tedbirler ile birlikte düzgün koordinasyonu yapılırsa oluşabilecek olumsuz etkilerden büyük ölçüde kaçınılmış olacaktır. 😊
KAYNAKLAR
[1] http:// www.imo.org.tr/resimler/ekutuphane/pdf/17178_40_56.pdf
[2] Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yayınlar; Beton, Bülent BARDAN, Halit YAZICI, Serdar AYDIN;2015
