Ülkemizde Mühendislik denilince akla ilk erkek mühendislerin geldiği su götürmez bir gerçek. Peki ama gerçekten de böyle mi? Mühendisliğin gelişmesinde kadın mühendislerin hiç rolü yok mu? Elbette var. Hatta bazı kadın mühendisler var ki yaptıkları buluşlar mühendislik dallarında çığır açmış, bu buluşları halen kullanılmakta ve geliştirilmektedir. Bu yazımızda mühendisliğin sadece erkek mesleği olmadığını kanıtlayan tarihin en önemli 10 kadın mühendisini anlatacağız.
Not: Listeyi tamamen kendi inisiyatifimize göre hazırladık,liste ve sıralamalar pekâlâ değişebilir!
İşte Tarihin En Önemli 10 Kadın Mühendisi
1. Emily Roebling | Sahada Kadın Bir İnşaat Mühendisi
Emily Warren, hayatını Brooklyn Köprüsü’nü tamamlamaya adadığı için mühendislik literatüründe çok ayrı bir yeri var.
Manhattan adası ile Brooklyn’i birbirine bağlayacak asma köprünün inşasına başmühendis olarak kayınpederi John Roebling geçer. Ne yazık ki köprüyü tamamlayabilmek John’a nasip olmayacaktı, geçirdiği bir iş kazası sonrasına hayata gözlerini yumar. Babasının ölümünün ardından oğlu Washington A. Roebling işi devralır, ne yazık ki Washington’ın da sonu farklı olmaz, köprü inşaatı için limanda gözlem yaptığı günlerin birinde vurgun yer ve yataklara düşer.
Bunların hepsini gözlemleyen eşi Emily Warren buna bir dur diyecekti. Asla bir mühendis olmayı hedeflememiş olan Emily Warren hayatının kararını verdi ve Brooklyn Köprüsü inşaatının başmühendisi olarak işe başladı.
Günlük proje yönetiminden sorumlu oldu, kocasından gelen bilgileri çalışanlara aktardı ve kendisi de teknik konulardaki çalışmalarını yürüttü. 1883’te inşası tamamlandığına köprüden ilk geçen kişi olarak da tarihe geçti. İşte Emily Warren böyle bir kadındı…
2. Edith Clarke
10 Şubat 1883 doğumlu Edith Clarke hayatı boyunca pek çok ilke imza attı.
1918’de, Massachusetts Institute of Technology’den elektrik mühendisliği derecesi alan ilk kadın oldu. Ciddi bir çalışan bağlılığı sergileyen Edith, 1919’dan 1945’e kadar General Electric’te çalıştı ve sadece iki yıllık bir istihdamın ardından ilk kadın elektrik mühendisi oldu.
1921’de elektrik iletim hattı sorunlarını çözmek için kullanılan Clarke Hesap Makinesi için ilk patentini aldı. 10 yıl Teksas Üniversitesi’nde elektrik mühendisliği dersleri verdi ve bu başarısı onu Amerika’daki ilk kadın Elektrik Mühendisliği profesörü yaptı.
3. Sabiha Rıfat Gürayman
Sabiha Rıfat Gürayman, 1910 yılında Makedonya Manastır’da doğdu. Çocukluk yılları Kurtuluş Savaşı’nın zor ve sancılı dönemine denk geldi. Buna rağmen şanslıydı çünkü eğitim gördüğü dönemde Atatürk kız çocuklarını eğitime teşvik ediyordu. İsteklerinden biri de kadınların da inşaat mühendisliği eğitimi almasıydı.
Sabiha Rıfat Gürayman bunu görmezden gelmeyecekti. O yıl ilk kez kız öğrenci alacak olan Yüksek Mühendis Mektebi’ne (İTÜ) başvurdu. 1933 yılında diplomasını aldıktan sonra Ankara Bayındırlık Baş Mühendisliği’ne atandı. Daha sonraları İmar İşleri Reisliği emrine atandı. Bu süreçte birçok okul, hastane, hükümet konağı, halkevi, köprü ve bina yapımında görev aldı.
En önemli eseri ise anıtkabir olacaktı. Bu görevine 35 yaşındayken başlamıştı, tam 10 yıl sürdü bu görevi. Sabiha Rıfat Gürayman Atatürk’e olan borcunu ödemişti.
4. Stephanie Kwolek
Muhtemelen çelikten beş kat daha sert bir sentetik malzeme olan Kevlar’ı duymuşsunuzdur. Korozyona ve aleve karşı dayanıklılığı nedeniyle, kurşun geçirmez yelek üretiminde ana unsurdur, ayrıca güvenlik kaskları, kamp malzemeleri, kar kayakları ve kablolar dahil olmak üzere hepsinin ana maddesidir. kimyacılarından Bu süper güçlü malzemeyi, ilk kadın kimya araştırmacılarından olan Stephanie Kwolek’e borçluyuz. Kevlar’ın keşfedilmesinin yanı sıra, Kwolek ayrıca diğer araştırmaları için 17 ABD patenti almıştır.
DuPont şirketinin Lavoisier Madalyası ile ödüllendirilen ilk ve tek kadın çalışanı olmuştur.
Kwolek, 2014 18 Haziran’da, 90 yaşındayken, binlerce kişinin hayatını değiştirecek olan buluşlarıyla ve keşiflerinin devam ettiği teselli edici bilgisi ile huzur içinde öldü.
5. Ada Lovelace
Ada Lovelace , birçok nedenden dolayı ilk bilgisayar programcısı olarak kabul edilmektedir. 1815’te doğan lovelace, şair Lord Byron’ın çocuğuydu. 1842’de Lovelace, Notes adında ilk bilgisayar programı olarak kabul edilen bir makine tarafından gerçekleştirilmek üzere tasarlanmış bir algoritma yarattı.
Bu, bilgisayar tarihinde çok büyük bir dönüm noktasıydı, çünkü bilgisayarların basitçe sayıları hesaplamanın ötesine geçmesi için bir yol geliştirmişti. Hem yaratıcı zihninin hem de matematiksel bilgisinin bir araya gelmesinin büyük başarısı ile sonuçlanmıştı bunlar . Ne yazık ki, 1852 yılında, belki de onlarca yeni buluş ve icattan mahrum bırakarak, 36 yaşında Uterus kanserinden öldü.
6. Ellen Ochoa
Sadece ünlü kadın mühendislerden biri değil, aynı zamanda eski bir astronot ve Johnson Uzay Merkezi’nin şu anki direktörü olan Ellen Ochoa en az söyleyeceğimiz kadar etkileyici bir kadın. Üç icat olarak bilinen icatların ortak yaratıcısı. Her buluş bilim adamları tarafından uzaydan gelen görüntüleri daha rafine bir şekilde görmek için kullanılır.
Bunlar arasında optik bir nesne tanıma yöntemi, gürültüyü gidermek için bir yöntem ve bir optik inceleme sistemi bulunur. Dünyadaki ilk İspanyol kadın astronot oldu. Ayrıca NASA’nın Johnson Space Center’ın direktörlüğünü alan ikinci kadın olarak da tarihe geçmiştir.
7. Hedy Lamarr
1914 Avusturya doğumlu Hedwig Eva Maria Kiesler, dünyayı ve işlerin nasıl yürüdüğünü sorgulayan akıllı bir çocuktu. 1933’te Lamarr’ı mühimmat üreticisi Friedrich Fritz Mandl ile evlendi .
Frekans atlamalı buluş ve düzlemsel aerodinamiğe ilişkin iyileştirmeler kanunundaki çalışmalarının yanı sıra düşman casuslarının hassas bilgileri dinlemesini engellemek için sinyalleri şifrelemek için bir yöntem geliştirdi; bu yöntem bugün kullandığımız Wi-Fi’nin temeliydi.
Hedy Lamarr olmasaydı, modern dünyamızda kablosuz iletişim olmayacaktı.
7. Katharine Burr Blodgett
Cambridge Üniversitesi’nden fizik alanında doktora alan ilk kadın olarak bildiğimiz Blodgett, 1898 yılında General Electric’in ünlü bir avukatının kızı olarak doğdu. Annesiyle bir süre Fransa’da yaşadıktan sonra New York’a döndü ve Rayson Okuluna devam etti ve akranlarına kıyasla daha kaliteli bir eğitim aldı.
Fizik ve matematik için inanılmaz çabalar gösterdi, Bryn Mawr College’da lisans derecesini ve Chicago Üniversitesi’nden yüksek lisans derecesi kazandı. Daha sonra Cambridge Üniversitesi’nden fizik doktorası alan ilk kadın oldu.
20. yüzyılın başlarında yapılan savaşın parçaladığı dönemlerde, Blodgett, savaş çabalarına yardımcı olmak için monomoleküler kaplamadaki araştırmalarını kullanarak askeri teknolojilerin ilerlemesine yardımcı oldu. Askerlerin ilerlemelerini veya geri çekilmelerini daha iyi ele almaları etkili kamuflaj dumanı’nı oluşturdu.
1963’te Blodgett, General Electric’ten emekli oldu, ancak bugünkü bulgularını hala kullanıyoruz. Bunlardan bazıları aşağıdaki gibidir.
Çizilmez kamera mercekleri ve gözlükleri, daha iyi teleskop lensleri, yansıtıcı olmayan vitrinler ve hava balon teknolojisi.
8. Fatma Hikmet İşmen
1918’Yunanistan Yanya’da doğmuştur.
İlkokuldan sonra tavsiye üzerine önce Arnavutköy Kız Koleji’ne başlayan Fatma Hikmet daha sonra İstanbul Kız Lisesi’nin fark sınavlarını vererek kaydını bu okula yaptırır. 1933 yılında liseyi bitiren Fatma Hikmet aynı yıl Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nde öğrenimine devam eder.
Başardığı ilklerle Türkiye tarihine geçecek Fatma Hikmet, İngilizce, Fransızca, Almanca ve Latince öğrenir ve 1937 yılında Ziraat Mühendisi olarak mezun olur. Böylelikle Fatma Hikmet İşmen aynı zamanda Türkiye’nin ilk kadın ziraat mühendislerinden birisi unvanını alır.
İlk görev yeri İzmir Zirai Mücadele Enstitüsü Bitki Hastalıkları Bölümü’dür. Dört yıllık uğraştan sonra Ankara Zirai Mücadele Enstitüsü’nde görev alır ve iki yıl sonra, 1945 yılında, İstanbul Zirai Mücadele Enstitüsü’nde göreve başlar.
Bu arada kısa bir süre Londra’da bitki hastalıkları üzerine araştırma yapar. Daha sonra ise Kanada’ya giderek doktorasını tamamlar.
9. Patricia Bath
Tıbbi bir patent alan ilk Afrikalı Amerikalı doktor olarak tıp literatürüne adını yazdıran Patricia Bath’ın kataraktların tedavisinde ve giderilmesinde de çok ciddi çalışmaları olmuştur.
Ulusal Bilim Vakfı tarafından düzenlenen bir kanser atölyesinde kendine bir yer verilip baş makalede ismi yer aldı, Mademoiselle dergisi tarafından kabul edilip, Başarı Ödülü kazandığında sadece 16 yaşındaydı.
Liseden sonra, lisans derecesini 1964 yılında Hunter College’dan almaya devam etti. Üniversiteye devam ederken, Öğrenci Ulusal Tıp Derneği’ni başka bir öğrenciyle kurdu ve derneğin ilk kadın başkanı oldu.
1969 yılında Harlem Hastanesi’nin ilk göz ameliyatını yapan grubun bir üyesiydi.
Bath aynı zamanda NYU’nun bir oftalmoloji mezuniyet sonrası programına liderlik eden ilk kadını oldu. Eğitimini tamamladıktan sonra, Bath UCLA’daki Jules Stein Eye Enstitüsü’nde görev aldı. Buraya kabul edilen ilk kadın üyeydi.
Oftalmoloji uzmanlık programı başkan yardımcısı oldu ve on yıl içinde baş pozisyona getirdi.
Bu süre zarfında, ilk Afrikalı Amerikalı kadın cerrah oldu, Oftalmik Asistan Eğitim Programını kurdu, Amerikan Körlüğü Önleme Enstitüsü’nü kurdu ve Amerika’da bir oftalmoloji ikamet programı yürüten ilk kadın oldu. Bath’in bir sonraki eylem planı UCLA’dan ayrılma izni almak ve çalışmalarına odaklanmaktı. Katarakt tedavisinde kullanılan lazer teknolojisindeki bir gelişme olan Laser-Phaco Prob’u icat etti.
1988’de Laser-Phaco Probe patentini aldığında tıbbi bir lisans alan ilk Afrikalı-Amerikalı kadın doktor oldu.
Çığır açan teknolojisi ile otuz yılı aşkın bir süredir göremeyen hastaların görme duyusunu geri kazandırabildi ve kariyeri boyunca sayısız insana yardım etti.
Not: Oftalmoloji, görme yolları hastalıkları ve cerrahisiyle ilgilenen bir tıp bilim dalıdır
10. Marissa Mayer
Marissa Mayer, Google’a katılan ilk kadın mühendis olan ve Yahoo’nun CEO’su olan Amerikan kadın yazılım mühendisidir. Her iki şirketin de tasarım ve yönetiminin ayrılmaz bir parçası olmuştur.
Mayer, Stanford Üniversitesine katıldı ve lisans derecesini sembolik sistemlerde, yüksek lisans derecesini ise bilgisayar bilimi dalında aldı. Uzmanlık alanı yapay Zeka’ydı. Mezun olduktan sonra, Mayer çeşitli iş teklifleri aldı.
Çok geçmeden safları tırmandı, sırasıyla üretim müdürü, tüketici ürünleri müdürü ve Google arama ürünlerinin başkan yardımcısı oldu. Google Adwords’ü geliştirmeleri üç kişiden biriyken, Google anasayfa, Gmail, Chrome, Google Earth gibi neredeyse tüm Google uygulamalarında çalışmalar göstermiştir.
Mayer, 2012 yılında Yahoo CEO’su olarak göreve başladı. Yahoo’da kaldığı süre boyunca, Fortune 500 şirketinin ilk kadın CEO’su oldu. Fortune onu dünyanın en güçlü 16 iş kadını arasında 6. Sırada yer verdi. Marissa eski bir meslektaşı ile bir araya geldi ve yapay zekâ için bir kuluçka makinesi olan Lumi Labs’i kurdu. Ayrıca Ulusal Tasarım Müzesi’nden New York Balesine kadar çeşitli organizasyonlarda yönetim kurulu üyeliği yaptı.
İstenirse bu liste çok daha uzatılabilir. Sizin de bu listede kesinlikle yer almalı dediğiniz kadın mühendis varsa yorumlardan bizimle paylaşabilirsiniz.
Tavsiye Yazı: Alkaliye Dayanıklı Elyaf Takviyeli Beton (Gfrc) Nedir ?
Kaynak ve Daha Fazlası için: Tıklayın
Sonraki yazılarımızda görüşmek dileğiyle.
Sağlıcakla…
