Daha önceden mimari proje çizim fiyatının en az bedel üzerinden nasıl hesaplanacağını anlatmıştık. Bu yazıda ise mimari projelerde en çok kullanılan tabirleri ve anlamlarını anlatacağız. Mimari proje çizen birisi olmasanız bile projeyi okumak açısından bu tabirlerin anlamlarını bilmekte fayda var. İşte mimari projelerde en çok kullanılan tabirler…
1) Taban alanı kat sayısı (TAKS): Taban alanının imar parseli alanına oranıdır. Taban alanı kat sayısı, arazi eğimi nedeniyle tabii veya tesviye edilmiş zeminin üzerinde kalan tüm bodrum katlar ile zemin kat izdüşümü birlikte değerlendirilerek hesaplanır. Uygulama imar planında çekme mesafeleri verilip TAKS verilmemiş ise çekme mesafelerine, bina cephe hatlarına ve ilgili imar yönetmeliklerine göre uygulama yapılır.
2) Yapı inşaat alanı: Işıklıklar ve avlular hariç olmak üzere, bodrum kat, asma kat ve çatı arasında yer alan mekânlar, çatı veya kat bahçeleri, çatıda, katta ve zemindeki teraslar, balkonlar, açık çıkmalar ile binadaki ortak alanları dahil yapının inşa edilen bütün katlarının alanıdır.
3) Kat alanı kat sayısı (KAKS) (Emsal): Yapının katlar alanı toplamının imar parseli alanına oranından elde edilen sayıdır.
4) Saçak seviyesi: Binaların son kat tavan döşemesi üst kotudur.
5) Bina yüksekliği: Binanın kot aldığı noktadan saçak seviyesine kadar olan mesafesidir. İmar planı ve yönetmelikte öngörülen yüksekliktir.
6) Kat yüksekliği: Binanın herhangi bir katının döşeme üstünden bir üstteki katının döşeme üstüne kadar olan mesafesidir.
7) Ayrık nizam: Hiç bir yanından komşu binalara bitişik olmayan yapı nizamıdır.
8) Ortak alanlar: Binaların giriş ve kat holleri, ışıklıklar, hava bacaları, saçaklar, tesisat şaftları, alanları veya katları, açık ve kapalı merdivenler, yangın merdivenleri, asansörler, kalorifer dairesi, kapıcı dairesi, kömürlük, sığınak ve otopark gibi ortak kullanıma ayrılan alanlardır.
9) Siyah kot: İmar planında gösterilen yolun doğal zeminini ifade eder.
10) Kırmızı kot: İmar planında gösterilen yolun gerekli hesaplar yapıldıktan sonra kullanıma hazır halini ifade eder. İmar planına göre kat adedinin belirlenmesinde bu kot esas alınır.
11) Çatı piyesi: Çatı eğimi içerisinde, çatı arasında kalmak şartıyla, altındaki bağımsız bölüme ait ve bu bölümle içeriden irtibatlı yapılan mekânlardır.
12) Çıkma: Binalarda döşemelerin uzantısı olarak yapılan, parsel sınırları dışına taşmayan, en az bir ucu serbest, mesnetli olan açık veya kapalı olan derinliği uygulama imar planı veya yönetmelikle belirlenen yapı elemanlarıdır.
13) Kuranglez: Parsel sınırı içinde kalmak ve binaya bitişik olmak şartıyla binaların tabii zemin altında kalan bölümlerine doğal ışık ve havalandırma sağlamak amacıyla en az 0.80 m. en fazla 1.20 m. genişlikte olabilen ışıklıklardır.
14) Sundurma: Yağmurdan, güneşten ve rüzgardan korunmak için çekme mesafelerine tecavüz etmemek şartıyla binaya bitişik olarak hafif malzemeden yapılan bölme duvarları olmayan en az bir tarafı açık örtülerdir.
15) Ara kat: Bir binada genellikle zemin katı ile birinci kat arasına yapılan çoğu basık tavanlı, altı kapalı yarım kat.
16) Perde duvar: Çelik, betonarme gibi taşıyıcı ögeler arasında kalın taşıyıcı olmayan, ince duvar, bölme.
17) İstikamet rölevesi: Belediyece verilen, plandaki yapılaşma doğrultusunu gösterir.
18) Açıklık: Yatay bir taşıyıcı ögesinin dayanak noktaları arasındaki uzaklık. Mesela kiriş açıklığı; kirişin ankastre olduğu nokta ile boştaki ucu arasındaki uzaklık.
19) Yaka:
- Çatıda, baca kenarında etek parçasını tutturmakta kullanılan maden (çinko, bakır vb.) şerit.
- Oluğun, saçak kenarında örtü kaplamasına oturan ve boydan boya giden şerit halindeki parçası.
20) Akaç:
- Birikmiş suları akıtmaya yarayan boru, oluk vb. araç.
- Temel düzeyindeki suları toplayıp yapıların uzağına akıtan yer altı su borusu.
21) Göğüsleme: Bir aşığın veya ahşap kirişin yükünü alıp bir düşey taşıyıcıya ileten eğik basınç çubuğu. Çatıda göğüslemeler aşık açıklıklarını azalttıkları gibi çatının uzunluğu doğrultusunda rijitliği de sağlarlar.
22) Mahal numarası: Bir yapının keşfinde kullanılmak üzere planlarda her hacime ayrı ayrı yazılan numaradır. Bu numaralar genellikle B01, B02.. zemin katlarda Z01, Z02… Zn üstteki katlarda da ilk rakam kat numarasını göstermek üzere 101, 201, 301.. şeklinde verilir. Birbirinin aynı olan hacimlere aynı numaralar verilir.
Mahal numaraları kesim mimari projeler ile uygulama projelerinde gösterilir.
23) Oturma: Bir yapının, altındaki zeminin hareketi veya sıkışması dolayısıyla aşağı doğru hareket etmesidir. Yapının çeşitli bölümündeki oturmalar çok farklı olmadıkça bu tehlikeli olmaz. Büyük yapılardaki genleşme derzleri, oturmadan meydana gelebilecek tehlikeyi ortadan kaldırmakta da yararlı olurlar.
24) Sağır duvar: Kapı, pencere gibi açıklıkları olmayan duvardır.
25) Çekme kat: Bir binanın son katı üzerine yapılan, cepheden geriye çekilmiş kat, teras kat.
26) Konsol:
1. Bir çıkmayı alttan destekleyen S şeklinde iki taş kıvrımlı destek.
2. Yalnızca bir yanındaki mesnet tarafından taşınan, diğer kısımları boşlukta olan yatay yapı ögesi; konsol kiriş, konsol döşeme.
27) Mahal listesi: Bir yapının çeşitli hacimlerini alan (m2), çevre (mt) gibi ölçülerini ve bu yerlerdeki kullanılacak gereçleri gösteren listedir.
28) Kör döşeme: Ahşap parke kaplamanın altına, düşük nitelikli tahtalarla yapılan ve kadronlara çekilen döşemedir.
29) Avan proje: Gerçekleştirilecek bir yapı konusundaki ilk düşünceleri plan, kesit ve görünüşlerle belirtildiği öneri projesi; önproje. Avan proje aynı konunun ayrı birkaç çözümünü göstermek üzere birden çok proje halinde de düzenlenebilir.
30) Asansör yuvası: Asansör ve karsı ağırlığın, içinde inip çıktıkları boşluktur.
31) Yararlı alan: Bir binanın tümünün ya da bir bölümünün, duvarları katılmaksızın hesaplana kullanılabilen alandır.
Son olarak, sizler de bu tabirler haricinde bildiğiniz tabirleri yorum olarak belirtirseniz yazıyı zamanla güncelleyebiliriz.
